ارتقا کیفیت فضاهای عمومی شهری بر اساس تحلیل قرارگاه های رفتاری و شیوه مشاهده رفتاری، مورد پژوهی: فضای جلوخان مسجد وکیل شیراز

فضاهای عمومی شهری، همواره عنصر اساسی ساختار شهر و تبلور زندگی جمعی بوده اند و ارزیابی و تلاش در جهت ارتقای کیفیت آنها از وظایف اصلی بعد اجتماعی طراحی شهری پایدار است. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی قرارگاه های رفتاری و ارتقای کیفیت فضاهای عمومی شهری با استفاده از شیوه مشاهده و تحلیل الگوهای رفتاری استفاده کنندگان از فضای عمومی شهری است. به این منظور، فضای عمومی تاریخی و پویا جلوخان مسجد وکیل شهر شیراز که محل وقوع تنوعی از فعالیت های ضروری، انتخابی و اجتماعی است به عنوان مورد پژوهی این تحقیق انتخاب شد. ذکر این نکته لازم است که پژوهش حاضر، تحقیقی کاربردی با رویکرد توصیفی تحلیلی است و در آن، جهت برداشت و تحلیل اطلاعات از مشاهده عینی و از ابزارهای مرتبط با شیوه مشاهده رفتاری مانند نقشه های گرافیکی مکان مبنا، شمارش افراد، ردیابی مسیر حرکتی افراد، عکس برداری و یادداشت برداری استفاده شده است. نتایج این تحقیق در دو روز تعطیل و کاری هفته نشان می دهد که تحلیل و ارزیابی فضاهای عمومی شهری بر اساس شاخص های مشاهده رفتاری چون تناسبات حرکتی، نفوذپذیری، آسایش اقلیمی، جذابیت بصری، همه شمولی و انعطاف پذیری و توجه به اثرات عواملی چون زمان، سایه اندازی، مبلمان شهری، تنوع فعالیتی و پویایی جداره ها و هماهنگی تناسبات معماری و نمای بناها با بافت زمینه ای که مرتبط با مشاهده رفتاری است، می تواند در فرآیند بهبود کیفیت فضاهای عمومی شهری نقش برجسته ای ایفا نماید.