مدیریت زیستی فرسایش خاک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز گاوشان، استان کرمانشاه)

حفظ منابع آب وخاک با استفاده از روش های سازه ای و زیستی امکان پذیر است. حال با توجه به اینکه روش های زیستی مبتنی بر شرایط حاکم بر بوم سازگان است، اهمیت ویژه ای در مهار فرسایش خاک در مراحل ابتدایی دارد. باوجوداین، استقبال لازم از مدیریت زیستی فرسایش خاک به سبب عدم الگوی اجرایی مناسب توسط کارشناسان اجرایی صورت نگرفته است. ازاین رو، پژوهش حاضر باهدف مدیریت زیستی فرسایش در حوزه آبخیز گاوشان واقع در غرب استان کرمانشاه و با مساحت ۷۷۳۶ هکتار به سبب وجود فرسایش سطحی و قابل مدیریت و هم چنین اطلاعات در دسترس انجام شد. در این راستا پس از تعیین وضعیت فرسایشی، ویژگی های اقلیمی و شرایط رشد گیاهی، رویه اجرایی مدیریت زیستی منطقه پیشنهاد شد. نتایج ضمن گزارش غالبیت فرسایش سطحی، بر قرارگیری وضعیت فرسایشی در طبقه کم و متوسط و طبعا قابلیت انجام رویکردهای زیستی در آبخیز مزبور مبتنی بر نقشه اقلیمی-کشاورزی تاکید داشت. در همین راستا، مراتع متوسط و ضعیف با مساحت حدود ۴۲۱۹ هکتار و گستره بیش از ۵۴ درصد از آبخیز برای انجام اقدامات زیستی در نظر گرفته شد. هم چنین نتایج تقسیم بندی رده های اقلیمی-کشاورزی آبخیز مطالعاتی را به پنج رده همگون تقسیم کرد. درنهایت برنامه اجرایی مدیریت زیستی فرسایش آبخیز گاوشان بر اساس جامعه شناسی گیاهی و توقعات بوم شناسی مربوطه در رده های اقلیمی-کشاورزی ارائه شد. استفاده از گونه های بومی در آبخیز مطالعاتی با افزایش سطح پوشش زمینه ساز ایجاد تعادل بوم شناختی و درعین حال حفاظت از منابع پایه آب، خاک و پوشش گیاهی خواهد شد. نتایج پژوهش حاضر به عنوان پژوهشی پیشگام می تواند در مدیریت زیستی منابع خاک وآب نواحی غرب کشور با شرایط بوم سازگانی مشابه مورداستفاده قرار گیرد.