تحلیل زمینه های معاهده زهاب و پیامدهای آن بر دولت صفویه

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 188

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHRU-8-3_001

تاریخ نمایه سازی: 7 آذر 1400

چکیده مقاله:

مناسبات دولت صفویه با همسایه غربی خود، یعنی دولت عثمانی، از همان زمان شاه اسماعیل اول توام با کشمکش و درگیری های نظامی بود. جنگ چالدران در سال ۹۲۰ ق/۱۵۱۴م نقطه عطف این ستیزه ها بود که درگیری های درازمدت بعدی را در پی داشت. شاه عباس اول در دوران حکومت خود، چند بار توانست عثمانیان را شکست دهد؛ اما با مرگ او در سال ۱۰۳۸ ق/۱۶۲۹م و در آغاز سلطنت شاه صفی، بار دیگر عثمانیان در حمایت از شاهزاده ای شورشی و فراری گرجی، به ایران لشکر کشیدند. با این اقدام، پادشاه صفوی درگیر جنگی ده ساله شد که سرانجام، به شکست او و جدایی بغداد و بین النهرین از حاکمیت صفویه انجامید. این دوره از جنگ ها با انعقاد معاهده صلح زهاب در سال ۱۰۴۹ ق/۱۶۳۹م به انتها رسید و به حدود یک سده و نیم ستیز بین دو همسایه پایان داد. در این مقاله، افزون بر شناخت عوامل دشمنی و ستیزه های دیرینه صفویان و عثمانیان، به منازعات این دو همسایه در ایام زمامداری شاه صفی پرداخته شده است؛ سپس زمینه های برقراری معاهده زهاب و پیامدهای آن در اوضاع داخلی و سیاست خارجی دولت صفویه تبیین و تحلیل شده است. یافته های این پژوهش نشان داده که انعقاد معاهده زهاب بین ایران و عثمانی در عصر شاه صفی، سیاست داخلی و خارجی ایران را تحت تاثیر قرار داده و پیامدهای درازمدتی برای دولت صفوی در پی داشته است. 

نویسندگان

جهانبخش ثواقب

دانشگاه لرستان

طاهره زکیئی

دانشگاه لرستان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابوبکر بن عبدالله، (۱۳۸۷)، تاریخ عثمان پاشا (شرح یورش عثمانی ...
  • اسپناقچی پاشازاده، محمدعارف، (۱۳۷۹)، انقلاب الاسلام بین الخواص و العوام، ...
  • استرآبادی، حسن بن مرتضی حسینی، (۱۳۶۶)، از شیخ صفی تا ...
  • اصفهانی، محمدمعصوم بن خواجگی، (۱۳۶۸)، خلاصه السیر؛ تاریخ روزگار شاه ...
  • اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، (۱۳۶۴)، تاریخ منتظم ناصری، تصحیح محمداسماعیل رضوانی، ...
  • افندی سلانیکی، مصطفی، (۱۳۸۹)، تاریخ سلانیکی، ترجمه نصرالله صالحی، ...
  • افوشته ای نطنزی، محمود، (۱۳۷۳)، نقاوه­الآثار فی ذکرالاخیار، به اهتمام ...
  • اوزون چارشلی، اسماعیل حقی، (۱۳۷۰)، تاریخ عثمانی، ج۲ (از فتح ...
  • بیات، اروج بیگ، (۱۳۳۸)، دون ژوان ایرانی، ترجمه مسعود رجب ...
  • پورگشتال، فون هامر، (۱۳۶۷)، تاریخ امپراطوری عثمانی، ترجمه میرزازکی علی ...
  • ترکمان، اسکندربیک، (۱۳۵۰)، تاریخ عالم آرای عباسی، به اهتمام ایرج ...
  • و محمدیوسف واله اصفهانی، (۱۳۱۷)، ذیل تاریخ عالم آرای عباسی، ...
  • تفرشی الحسینی، میرمحمدحسین، (۱۳۸۸)، مبادی تاریخ زمان نواب رضوان مکان ...
  • جنابدی، میرزابیگ، (۱۳۷۸)، روضه الصفویه، به اهتمام غلامرضا طباطبایی مجد، ...
  • حسینی تبریزی (مشیرالدوله)، جعفر بن محمدتقی، (۱۳۴۸)، رساله تحقیقات سرحدیه، ...
  • خورشاه بن قبادالحسینی، (۱۳۷۹)، تاریخ ایلچی نظام شاه، تصحیح محمدرضا ...
  • دهقانی، رضا، (۱۳۸۴)، «واگرایی در ساختار روابط ایران و عثمانی ...
  • رویمر، هانس روبرت، (۱۳۸۰الف)، ایران در راه عصر جدید: تاریخ ...
  • رویمر، ه‍. . ر، (۱۳۸۰ب)، برآمدن صفویان؛ تاریخ ایران دوره ...
  • ریاحی، محمدامین، (۱۳۶۸)، سفارتنامه های ایران، تهران: توس ...
  • سانسون، پرمارتین، (۱۳۴۶)، سفرنامه سانسون، ترجمه تقی تفضلی، تهران: ابن ...
  • سوانح نگار تفرشی، ابوالمفاخر بن فضل الله الحسینی، (۱۳۸۸)، تاریخ ...
  • سیاقی نظام، نظام الدین علی شیرازی، (۱۳۹۳)، فتوحات همایون، تصحیح ...
  • سیوری، راجر، (۱۳۷۲)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: ...
  • شاردن، جان، (۱۳۷۴)، سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایی، ج۳ و ...
  • شاملو، ولی قلی، (۱۳۷۱)، قصص الخاقانی، تصحیح حسن سادات ناصری، ...
  • شیرازی نویدی، عبدی بیگ، (۱۳۶۹)، تکمله الاخبار، تصحیح عبدالحسین نوایی، ...
  • صادقی، مقصودعلی، (۱۳۸۴)، «چالش های ایران و اروپا بر سر ...
  • صفوی، تهماسب، (۱۳۶۳)، تذکره شاه تهماسب، مقدمه امرالله صفری، تهران: ...
  • عالم آرای شاه اسماعیل، (۱۳۸۴)، بی نام، تصحیح اصغر متنظرصاحب، ...
  • غفاری قزوینی، قاضی احمد، (۱۳۴۲)، تاریخ جهان آرا، دیباچه حسن ...
  • فریدون بیگ، احمد فریدون توقیعی، (۱۲۷۴ق). منشآت السلاطین، ج۲ (دوره ...
  • قزوینی، ابوالحسن، (۱۳۶۷)، فوایدالصفویه، تصحیح مریم میراحمدی، تهران: موسسه مطالعات ...
  • قزوینی، یحیی بن عبدالطلیف، (۱۳۶۳)، لب التواریخ، تهران: بنیاد و ...
  • قمی، قاضی احمد، (۱۳۸۳)، خلاصه التواریخ، تصحیح احسان اشراقی، ج۱، ...
  • کارری، جووانی فرانچسکو جملی، (۱۳۸۳)، سفرنامه کارری، ترجمه عباس نخجوانی ...
  • کاووسی عراقی، محمدحسن، (۱۳۷۹)، اسناد روابط دولت صفوی با حکومت ...
  • کمپفر، انگلبرت، (۱۳۶۳)، سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی ...
  • لوفت، پاول، (۱۳۸۰)، ایران در عهد شاه عباس دوم، ترجمه ...
  • متی، رودلف پ، (۱۳۸۷)، اقتصاد و سیاست خارجی عصر صفوی، ...
  • ، (۱۳۹۳)، ایران در بحران؛ زوال صفویه و سقوط اصفهان، ...
  • مجیر شیبانی، نظام الدین، (۱۳۴۶)، تشکیل شاهنشاهی صفویه، تهران: دانشگاه ...
  • مستوفی، محمدمحسن، (۱۳۷۵)، زبده­التواریخ، به کوشش بهروز گودرزی، تهران: بنیاد ...
  • ملاکمال، (۱۳۳۴)، تاریخ ملاکمال، تصحیح ابراهیم دهگان، اراک: فروردین ...
  • منشی قزوینی، بوداق، (۱۳۷۸)، جواهرالاخبار، تصحیح محسن بهرام نژاد، تهران: ...
  • منشی، اسکندربیگ، (۱۳۷۷)، تاریخ عالم آرای عباسی، تصحیح محمداسماعیل رضوانی، ...
  • مهدوی، عبدالرضا هوشنگ، (۱۳۶۴)، تاریخ روابط خارجی ایران از ابتدای ...
  • نعیما، مصطفی افندی، (۱۲۸۱-۱۲۸۳). تاریخ نعیما، ج۳، استانبول، بی نا ...
  • نوایی، عبدالحسین، (۱۳۶۰)، اسناد و مکاتبات سیاسی ایران از سال ...
  • ، (۱۳۷۷)، روابط سیاسی و اقتصادی ایران در دوره صفویه، ...
  • ، (۱۳۶۷)، شاه عباس، مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی، ج۲، ...
  • نیومن، آندرو. جی، (۱۳۹۳)، ایران صفوی نوزایی امپراتوری ایران، ترجمه ...
  • واله اصفهانی، محمدیوسف، (۱۳۷۲)، خلدبرین، به کوشش میرهاشم محدث، تهران: ...
  • ، (۱۳۸۰)، ایران در زمان شاه صفی و شاه عباس ...
  • وحید قزوینی، میرزامحمدطاهر، (۱۳۸۳)، تاریخ جهان آرای عباسی، تصحیح سعید ...
  • ب. مقاله. حاجیان پور، حمید، (بهار۱۳۸۷)، «تاثیر روابط عثمانی و ...
  • شاملی، عباسعلی، (زمستان۱۳۸۲)، «ریشه های چالش و درگیری میان صفویان ...
  • عابدینی، ابوالفضل، (پاییز و زمستان۱۳۸۳)، «متن پیراسته معاهده زهاب (۱۰۴۹ ...
  • ، (بهار۱۳۸۸). «قراردادهای صلح ایران و عثمانی و کاهش تنش ...
  • مجیر شیبانی، نظام الدین، (۱۳۴۷)، «سیاست صلح و دوستی شاه ...
  • ، (مرداد و شهریور۱۳۴۹)، «روابط ایران و عثمانی»، بررسی های ...
  • ج. پایان نامه. عابدینی، ابوالفضل، (۱۳۸۵)، «مناسبات سیاسی، نظامی، اقتصادی ...
  • نمایش کامل مراجع