رفتارهای شهروندی مردم شهر تهران؛ فعال یا فرسایش هنجارها

شهروندی به عنوان پویاترین شاخص جامعه مدرن، از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش حاضر باهدف توصیف انواع رفتارهای شهروندی فعال مردم شهر تهران انجام گرفته است، همچنین سعی شده ابعاد و رفتارهای شهروندی فعال در شهر تهران برحسب متغیرهای زمینه ای تحلیل آماری شوند. این مطالعه به روش پیمایش انجام شده و جامعه آماری آن را «کلیه افراد ۱۵ سال به بالای شهر تهران» تشکیل می دهند. شیوه نمونه گیری از نوع «نمونه گیری چندمرحله ای» بوده و حجم نمونه طبق فرمول کوکران برابر با ۲۴۰۰ نفر می باشد و برای جمع آوری اطلاعات از تکنیک «پرسشنامه» استفاده شده است. به لحاظ عملیاتی مفهوم شهروندی فعال در قالب چهار بعد: میزان مشارکت شهروندی، میزان مسئولیت پذیری شهروندی، میزان جامعه پذیری شهروندی و میزان هویت شهروندی موردسنجش قرارگرفته است. یافته های حاصل بیانگر آن است که حدود نیمی از مردم، شهروند فعال (۴۶ درصد) و در مقابل یک چهارم (۲۶ درصد) شهروند منفعل هستند. همچنین میانگین شاخص شهروندی فعال برابر با ۳۶/۳ می باشد. این میانگین برای بعد میزان مشارکت اجتماعی در امور مختلف شهر برابر با ۹/۲، برای مسئولیت پذیری اجتماعی برابر با ۲۵/۳، برای میزان جامعه پذیری شهروندی برابر با ۶۱/۳ و در نهایت برای میزان احساس هویت شهروندی برابر با ۶۴/۳ گزارش شده است. در واقع مشاهده می شود که میزان مشارکت شهروندی مردم تهران منفعل تر و در مقابل احساس هویت شهروندی در بین آنها بیشتر است. درمجموع از ۱۳ رفتار شهروندی موردمطالعه فقط چهار رفتار همسایگی، مسئولانه جمعی، ترافیکی و اخلاق شهری مطلوب بوده می باشد.