تعیین و بررسی عوامل موثر بر تجارت درون صنعت میان ایران و کشورهای منطقه آسیای جنوب غربی (مطالعه موردی محصولات صنایع شیمیایی)

مقاله حاضر به اندازه­گیری و بررسی عوامل موثر بر تجارت درون صنعت به صورت یک طرفه میان ایران و کشورهای آسیای جنوب غربی طی ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۵ با استفاده از روش داده­های تابلویی می­پردازد. برای این منظور ابتدا با کمک شاخص معروف گروبل و لوید، میزان تجارت درون صعت یک­بار برای تمام گروه­های کالایی و یک­بار برای تنها برای گروه محصولات شیمیایی تحت نظام طبقه­بندی هماهنگ HS محاسبه گردیده و به عنوان متغیرهای وابسته در تخمین مدل مورد استفاده قرار گرفته است. در این مقاله عوامل خاص در قالب الگوی جاذبه مورد استفاده قرار می گیرند. این عوامل عبارتند از: تولید ناخالص داخلی، مسافت جغرافیایی میان دو شریک تجاری، متغیر لیندر، اثر همگرایی اقتصادی، متغیر جمعیت دو شریک، عامل نرخ ارز و متغیر عدم توازن تجاری. در نهایت نتایج حاصل از این تخمین به صورت زیر حاصل شد: متغیرهای تولید ناخالص داخلی ایران و کشورهای آسیای جنوب غربی، اثر همگرایی با اتحادیه­ GCC میان ایران و هریک از این کشورها و همچنین اثر لیندر دارای ارتباط مثبت با iit می­باشند. متغیرهای نرخ ارز، عدم توازن تجاری و اثر مسافت که از طریق متغیر مجازی هم­مرزی سنجیده شده­است، دارای ارتباط منفی و قابل انتظار با iit بودند.