مدیریت پاندمی کووید - ۱۹ ؛ فرصت ها و تهدیدها

اپیدمی ها و پاندمی ها همواره یکی از بزرگترین چالش های نظام های سلامت در پاسخ به نیازهای روزمره و نوپدید ناشی از بیماری ها بوده است. درسال های گذشته سازمان بهداشت جهانی (WHO) با نهادینه کردن سلامت به عنوان یک حق و ترسیم اصول مراقبت های اولیه سلامت(PHC) به عنوان مسیر رسیدن به این مهم گام مهمی در ارتقای سلامت جهانی برداشت. بیماری کووید- ۱۹ چالش بزرگی برای نظام های سلامتبود. کشندگی بالا، ناشناختگی منشا، تنوع علائم و قدرت سرایت بالای این بیماری، نظام سلامت بسیاری از کشورها را به مرز فروپاشی رساند. البتهعملکرد نظام سلامت برخی از کشورها نیز کارآمد بود که درس گرفتن از این موفقیت ها و شکست ها می تواند بسیار سودمند بوده و می تواند بهارتقای عملکرد نظام های سلامت کمک کند. این مقاله مروری-توصیفی به بررسی تجربیات کشور ها و سیستم های بهداشتی- درمانی در نحوهبرخورد با پاندمی کووید- ۱۹ و نیز پیاده سازی PHC در پاسخ های آنها به بحران، می پردازد. در این مرور توصیفی بیش از ۴۰ مقاله مرتبط باموضوع از پایگاه های داده ای استخراج شد و مورد بررسی قرار گرفت. با مقایسه عملکرد نظام سلامت ایران با سایر کشورها مشخص شد کهناهماهنگی درون و برون سیستمی عامل اصلی مشکلات نظام سلامت ایران است. همچنین میتوان عدم وجود یک سیستم اطلاعاتی قوی برایبیماریابی و پیگیری بیماران، واکسیناسیون ناقص و با تاخیر، بسترسازی ناکافی و ناقص برای ارائه خدمات پزشکی از راه دور را از دیگر خطاهایمدیریتی موجود، برشمرد. از این رو پیشنهاد می شود تا سیاستگذاران با درس گرفتن از این کاستی ها، در آینده سریعتر وارد عمل شود، سیستمهای اطلاعاتی را تقویت کنند و وضعیت معاش و اقتصاد مردم را در نظر گرفته و در کنار وضع قانون برای کنترل پاندمی وضعیت اقتصادی مردم رانیز سامان دهند، پزشکی از راه دور را احیا کرده و واکسیناسیون را هرچند که با اشتباهات مدیریتی بسیاری همراه بود اما هدفمندتر و مسئولانه ترادامه دهند.