اثر زمان قلمه گیری و تیمار IBA بر ریشه زائی و برخی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی قلمه های ساقه ی کیوی فروت رقم هایوارد(Actinidia deliciosa cv. Hayward)

ریشه­زایی قلمه­های خشبی، یک عامل محدودکننده­ در ازدیاد گیاهان چوبی به­شمار می­رود. به منظور ارزیابی اثر زمان قلمه­گیری و غلظت­های مختلف ایندول-۳-بوتیریک اسید (IBA) بر توان ریشه­زایی قلمه­های کیوی رقم هایوارد (Actinidia deliciosa cv. Hayward) آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه­ی طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل دو زمان قلمه­گیری (اوایل بهمن و نیمه­ی دوم اسفند) و فاکتور فرعی شامل غلظت­های صفر (به­عنوان شاهد)، ۲۵۰۰، ۵۰۰۰ و ۷۵۰۰ میلی­گرم در لیتر IBA بود. قلمه­های گرفته­شده پس از تیمار به­مدت ۵ دقیقه با IBA، در محیط کشت پرلیت کاشته شدند. بعد از ۳ ماه، برخی صفات مرتبط با ریشه­دهی؛ مانند تعداد و طول ریشه، فیزیولوژیکی مانند وزن تر و خشک ریشه و کالوس و مورفولوژیکی مانند طول ساقه و تعداد برگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که قلمه های گرفته­شده در نیمه­ی دوم اسفند، دارای بیشترین تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه بودند، در حالی که، قلمه­های گرفته­شده در اوایل بهمن دارای بیشترین ماده­ی خشک ریشه، وزن تر و خشک کالوس و همچنین تعداد برگ بودند. تیمار IBA به­طور معنی­داری صفات مرتبط با ریشه­زایی را افزایش داد که در این میان، غلظت ۲۵۰۰ میلی­گرم در لیتر موثرترین تیمار بود. تیمار ۵۰۰۰ میلی­گرم در لیتر IBA با القای بیشترین وزن تر و خشک کالوس، ریشه­زایی کمتری را القا کرد. در مجموع، قلمه­گیری در نیمه­ی دوم اسفند و تیمار با غلظت ۲۵۰۰ میلی­گرم در لیتر IBA برای ریشه­زایی قلمه­های کیوی رقم هایوارد پیشنهاد می­شود.