نقش رویکردهای میان رشته ای و چندرشته ای در علوم تربیتی

تحولات کنونی در حوزه تعلیم و تربیت جهانی نه از یکدیگر منفک بوده و نه به نحو تصادفی شکل گرفته است. کلیه رویدادها و پدیدههای آموزشی بگونه ای بهم پیوسته و در ارتباط می باشند که نمی توان به آنها به صورت مجزا و بخشی نگریست. شناخت و درک پدیده های آموزشی نیز اتفاقی و بدون برنامه نیست، شناخت هر رویداد آموزشی نیازمند عنایت به فلسفه، اهداف، اصول، روش ها و راهبردهائی میباشد که در چهارچوب منظم و برنامه ریزی شده ای ارتباط میان دو یا چند رشته برای نیل به هدف واحد کشف و دنبال شود. رویکرد فلسفی علوم میان رشتهای در آموزش و پرورش در واقع از همان نگرش سیستمی نشات می گیرد که سابقه بس طولانی در تعلیم و تربیت دارد. اگر چه مدت زیادی به دلائل توجه زیاد به تخصص و آموزش افراد در یک رشته خاص و اولویت دادن به یک موضوع علمی در دوره های علمی سبب شد که علوم برای مدت مدیدی به صورت رشته ای تدریس شود ارتباط میان علوم به ویژه در علوم تربیتی در هر شرایطی برقرار بوده و هرگز قطع نشده است. سابقه علوم میان رشته ای بنا به تقسیم بندی فلاسفه از نظر کلی یعنی شاخه ای از آن به کل گرایان می رسد. این مکتب سعی دارد دیدگاههای کلی و واحدی درباره مسائل و پدیده های زندگی بدست آورد. به عبارت ساده تر رویکردی جهان شمول که الگوئی برای تغییر و ارزشیابی همه تجارب بشری باشد بیابد. بعضی از فلاسفه نظیر رابرت فیشراین فلسفه را اکولوژی شناخت مینامند به نظر این گروه از فلاسفه کلیه معارف بشری به صورت واحد در یک سیستم اکولوژیک به هم بستگی دارد و جز در ارتباط با هم قابل شناخت نیستند. فلسفه علوم میان رشته ای نیز از دیدگاه سیستمی ناشی می شود که در سال های اخیر در علوم، پزشکی، مهندسی و مدیریت مورد توجه بوده و تحولی در سازمان های آموزشی به وجود آورده است . این رویکرد در دین مقدس اسلام به خصوص در آیات قرآن مجید، نهج البلاغه، اشعار مولوی، سعدی و حافظ و عطّار با اعتقاد به توحید اینکه همه چیز به ذات اقدس جهان آفرین باز میگردد مشاهده میشود. پژوهشگر در این مقاله با مقایسه رویکردهای رشته ای و میان رشته ای و تجزیه و تحلیل آن ها، راهبردهائی در جهت ضرورت شناخت و تصمیمگیریهای مدیران آموزشی، برنامه ریزی و سازماندهی آموزشی میان رشته ای در علوم تربیتی را ارائه داده است.