اظهارنظر کارشناسی درباره: «طرح تشکیل شرکت ملی صنایع پالایشی و پتروشیمی»

هدف گزارش حاضر بررسی ابعاد مختلف طرح پیشنهادی تشکیل شرکت ملی صنایع پالایشی و پتروشیمی کشور است. طرح مورد بررسی شامل سه ماده، حاوی واگذاری کلیه وظایف و اختیارات مربوط به مدیریت و نظارت بر صنایع پالایشی نفت خام به شرکت ملی صنایع پتروشیمی و تشکیل شرکت ملی صنایع پالایشی و پتروشیمی، شرح وظایف و اختیارات شرکت ملی صنایع پالایشی و پتروشیمی و ملاحظاتی در خصوص تهیه اساسنامه آن است. تنوع محصولات و ارزش آفرینی در صنعت پتروشیمی و اقتصاد صنعت پالایش زمانی به سمت نقطه مطلوب حرکت خواهد کرد که رویکرد تلفیقی جهت یکپارچگی صنایع مذکور مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر در کشور، نظام برنامه ریزی و توسعه دو صنعت پالایش و پتروشیمی با یکدیگر همگرایی و هم افزایی ندارند و همین موضوع نیز برای هر دو صنعت پالایش و پتروشیمی چالش های زیادی را به وجود آورده است. از این روی نتایج گزارش حاضر نشان از ضرورت یکپارچگی در لایه های حکمرانی صنایع پالایشی و پتروشیمی کشور دارد. لکن ایراد اساسی طرح پیشنهادی تفویض همه وظایف و اختیارات در لایه های مختلف حکمرانی از سیاستگذاری، مدیریت و برنامه ریزی، تنظیم گری تا توسعه و تصدی گری به شرکت ملی صنایع پالایشی و پتروشیمی است. این موضوع مغایر با قوانین و مقررات موجود کشور ازجمله قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت و قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل وچهارم قانون اساسی است. به عبارتی یکپارچگی در لایه های مختلف حکمرانی باید در جایگاه خودش صورت گیرد و تلفیق همه امور در شرکت ملی صنایع پالایشی و پتروشیمی صحیح به نظر نمی رسد و موجب کاهش پاسخگویی دولت می شود. براساس جمع بندی این گزارش، موضوع مطرح شده در این طرح یعنی تشکیل شرکت ملی صنایع پالایشی و پتروشیمی مورد تایید است، اما درخصوص وظایف و اختیارات شرکت ملی صنایع پالایشی و پتروشیمی و پیش نیازهای تشکیل این شرکت، طرح پیشنهادی نیازمند اصلاحات کلی است. لذا پیشنهاد می شود ماده (۱) طرح به شرح پیشنهاد ارائه شده در این گزارش اصلاح و مواد (۲) و (۳) طرح پیشنهادی حذف شود. سپس اقدام هایی که دولت باید برای تحقق اهداف این طرح اجرا کند و اساسنامه شرکت ملی صنایع پالایشی و پتروشیمی به طور کامل تهیه و جایگزین مواد (۲) و (۳) شود.