سیاست خارجی بایدن در قبال کشورهای شورای همکاری خلیج فارس

تحلیل ها و احتمالات مختلفی درباره آینده سیاست خارجی جو بایدن در قبال کشورهای شورای همکاری خلیج فارس وجود دارد. برخی از کارشناسان بر این باورند که بایدن در سیاست خارجی دولت خود در قبال کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی بازنگری اساسی خواهد کرد، درصورتی که عده ای دیگر اعتقاد دارند تغییرات سیاست خارجی بایدن در قبال کشورهای مزبور سطحی خواهد بود و درنتیجه تعامل با این کشورها ادامه خواهد داشت. عربستان سعودی سناریوهای بازنگری گسترده در روابط با عربستان، ادامه تعامل با ریاض و اتخاذ رویکرد فشار و تعامل همزمان سه سناریوی احتمالی بایدن در قبال عربستان سعودی است. توقف فروش تسلیحات نظامی، حمایت از حقوق بشر و کاهش حمایت از جنگ یمن ازجمله اقدام های احتمالی بایدن ذیل سناریوی نخست خواهد بود. عربستان سعودی نیز در قبال سناریوی نخست به اقدام هایی همچون میانجی قرار دادن فرانسه، گرایش به شرق و تعدد منابع سیاست خارجی جهت پر کردن جای خالی آمریکا و برقراری روابط با ترکیه مبادرت خواهد ورزید. این کشور در قبال سناریوی دوم دولت بایدن نیز ممکن است به اقدام هایی چون عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی، درخواست آگاهی از گفتگوهای آمریکا با ایران و همکاری با آمریکا در ساخت نیروگاه هسته ای مبادرت ورزد. سناریوی سوم بایدن محتمل ترین سناریو در قبال عربستان سعودی خواهد بود. در پی این سناریو آمریکا با هدف تعامل پایدار بلند با عربستان سعودی در منطقه غرب آسیا اقدام های تنبیهی نرمی همچون کاهش یا توقف مقطعی فروش سلاح به عربستان و انتشار مدارک قتل خاشقچی را در دستور کار خواهد داشت تا این کشور به اصلاح رویکردهای سیاست خارجی خود پرداخته و به مسیر مطلوب و ریل گذاری شده آمریکا بازگردد. از آنجا که عربستان سعودی تلاش بسیار زیادی برای برقراری ارتباط با دولت بایدن دارد و ساختار سیاسی آمریکا نیز عربستان را به عنوان شریک استراتژیک و امنیتی خود در منطقه می پندارد محتمل ترین سناریوی دولت بایدن در قبال عربستان سعودی فشار و تعامل همزمان خواهد بود. در چارچوب این سیاست، همکاری های سیاسی و نظامی آمریکا و عربستان پس از آنکه ریاض به مسیر مورد نظر آمریکا بازگشت ادامه خواهد یافت زیرا آمریکا با حمایت از رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی در حال احیای سیاست دو ستونی نیکسون جهت مهار جمهوری اسلامی ایران است. از نظر مقامات آمریکایی، عربستان با ورود به جنگ فرسایشی یمن از مهار تهدید اصلی منطقه یعنی جمهوری اسلامی ایران بازمانده است؛ بنابراین بایستی به گونه ای به جنگ یمن پایان بخشیده و به کمک رژیم صهیونیستی به مهار ایران بپردازد. در پایان اینکه به صورت کلی همکاری های تیم بایدن با محمد بن سلمان در سطوح مختلفی استمرار پیدا خواهد کرد. بحرین سلطنت بحرین در اغلب سیاست های داخلی و خارجی خود تابع عربستان سعودی است. اقدام های این دو کشور در عرصه سیاست خارجی غالبا ماهیتی یکسان دارد. از این حیث سیاست خارجی دولت های مختلف آمریکا در قبال این دو کشور بسیار مشابه است. با توجه به نگرانی سازمان های حقوق بشری از وضعیت نامناسب حقوق بشر در بحرین، دولت بایدن در قبال منامه ناگزیر است موضوع حقوق بشر را در سیاست خارجی خود مورد توجه قرار دهد. البته این موضوع چندان حکام بحرین را تحت فشار قرار نخواهد داد زیرا این کشور با عادی سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی از حمایت های لابی آیپک در آمریکا برخوردار خواهد بود. امارات با وجود اینکه امارات متحده عربی و عربستان سعودی از دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا حمایت کردند اما این امر سبب انتقام گیری بایدن نخواهد شد چراکه ازنظر برخی مقامات آمریکایی، امارات متحده عربی قوی ترین هم پیمان آمریکا در شورای همکاری خلیج فارس بوده که چندی است کنشگری فعالی در منطقه غرب آسیا و خلیج فارس تا شمال آفریقا دارد. بااین وجود پیش بینی می شود که دولت بایدن با توقف مقطعی فروش تسلیحات نظامی حساس به امارات، با انجام این اقدام تنبیهی نرم، مقامات این کشور را به سوی مسیر مورد نظر خود رهنمون سازد. پس از بازگشت مقامات اماراتی به مسیر ریل گذاری شده آمریکا، همکاری های نظامی و مالی این دو کشور بیش از پیش توسعه خواهد یافت. قطر قطر از دیرباز روابط خوبی با دولت های جمهوری خواه و دمکرات در آمریکا داشته است. مقامات آمریکایی، قطر را یکی از مهم ترین شرکای آمریکا در شورای همکاری خلیج فارس می دانند که از طریق ارتباط آن با جمهوری اسلامی ایران و گروه های اسلام گرای منطقه غرب آسیا، می توان بسیاری از مشکلات این منطقه را از رهیافت دیپلماتیک برطرف کرد. با این اوصاف حمایت از نقش میانجیگرانه قطر در حل مشکلات منطقه، حمایت از نقش میانجیگرانه قطر میان آمریکا و طالبان و درعین حال تحت فشار قرار دادن قطر در کاهش حمایت از گروه های اسلام گرای غرب آسیا ازجمله محتمل ترین رویکردهای سیاست خارجی دولت جو بایدن خواهد بود. کویت حکمرانان جدید کویت در اواخر دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ توانستند با اعمال میانجیگری میان قطر و عربستان به رفع تحریم قطر بپردازند. این موضوع توانایی کویت در میانجیگری میان کشورها را به نمایش گذاشت. همین امر در کنار تاکید مقامات جدید کویت بر پیشبرد سیاست بی طرفی و اتخاذ رویکرد میانجیگری در میان کشورها سبب می شود تا بایدن به تقویت روابط با کویت بپردازد. علاوه بر آن تقویت همکاری های نظامی، اقتصادی و بهداشتی ازجمله برنامه های آتی دولت بایدن در قبال کویت خواهد داد. بنابر گفته سفیر آمریکا در کویت، تقویت ناوگان هوایی کویت ازجمله اقدام هایی است که دولت آمریکا در قبال این کشور در پیش خواهد گرفت. عمان سلطنت عمان از دیرباز به اتخاذ سیاست بی طرفی و میانجیگری شهره بوده است. عمان ازجمله کشورهایی است که از پیروزی بایدن بسیار خرسند شده و به او پیام تبریک ارسال کرد زیرا به کنشگری بایدن جهت پایان دادن به جنگ یمن امیدوار بوده است. مقامات عمانی از جنگ یمن ناخرسند بوده و بیم آن دارند که دامنه این جنگ مرزهای جنوبی عمان را نیز فراگیرد. دولت بایدن نیز که به سیاست بی طرفی و میانجیگری تاریخی عمان واقف بوده، ممکن است با حمایت از بی طرفی عمان، این کشور را برای خاتمه بخشیدن به جنگ یمن، در مسیر میانجیگری میان ایران و عربستان مورد حمایت قرار دهد.