بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور ۲۶. بودجه حوزه رسانه و ارتباطات جمعی (صداوسیما، شورای نظارت، خبرگزاری جمهوری اسلامی و ...)

در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، حدود ۳,۳۸۱ میلیارد تومان برای فصل رسانه در نظر گرفته شده است. این مبلغ حدود ۲۵ درصد از اعتبارات امور فرهنگ، تربیت بدنی و گردشگری است. کل اعتبارات برنامه های فصل رسانه (جاری و عمرانی) نسبت به مصوب سال ۱۳۹۹، ۳۸ درصد و اعتبارات هزینه ای و عمرانی برنامه های حوزه رسانه در این لایحه نیز نسبت به مصوب سال ۱۳۹۹ به ترتیب ۳۷ و ۵۹ درصد افزایش داشته است. بررسی دو حکم پیش بینی شده در تبصره های لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ بیانگر آن است که دولت در اجرای تکلیف مندرج در ماده (۹۳) قانون برنامه ششم توسعه مفاد قانون را رعایت نکرده است. درخصوص برنامه های ذیل خبرگزاری جمهوری اسلامی، ضمن اینکه انتظار می رود تفکیک اعتبارات «انتشار نشریات خبرگزاری جمهوری اسلامی» از دیگر مطبوعات شفافیت مالی این برنامه را افزایش دهد، نگرانی هایی را هم ایجاد کرده است، زیرا وقتی نهاد مطبوعاتی ذیل دولت بودجه مجزا داشته باشد دولت کمتر ترغیب به حمایت از دیگر مطبوعات خواهد شد. نکته منفی دیگر اینکه امکان عدم کنترل هزینه های این برنامه نیز وجود دارد چراکه ممکن است نهاد فوق طرح های توسعه ای غیر ضرور تعریف کرده و به تبع حجم و بودجه آن نیز هر ساله افزایش یابد. چنانکه از ابتدای تعریف این برنامه در قانون بودجه سال ۱۳۹۶ تاکنون از رشد چشمگیری برخوردار بوده است. جداول بخش پیوست این گزارش نیز نشان می دهد سهم دستگاه های مختلف از محل اعتبارات فصل رسانه به این شرح است: ۱. حدود ۲,۸۳۵ میلیارد تومان برای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، ۲. حدود ۳۵۴ میلیارد تومان برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۳. حدود ۱۷۵ میلیارد برای خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، ۴. حدود ۸ میلیارد تومان برای شورای نظارت بر صداوسیما، ۵. مبلغ ۷۰۰ میلیون تومان برای کتابخانه آیت ا... مرعشی نجفی. ۶. حدود ۵۰۰ میلیون تومان برای خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، افزون بر این، درباره بودجه صداوسیما باید توجه داشت علاوه بر مبلغ ۲,۸۳۵ میلیارد تومان اعتبارات فصل رسانه برای این سازمان اعتباری بالغ بر ۲.۸۵۰ میلیارد تومان به عنوان درآمد اختصاصی برای این سازمان برآورد شده که نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۹۹ حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است. همچنین در ردیف های متفرقه بابت تادیه بدهی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مبلغ ۶۰ میلیارد تومان برای خدمات سیگنال رسانی، ارتباطی و سرویس های دریافتی شرکت ارتباطات زیرساخت پیش بینی شده است. مطلب قابل توجه دیگر در مورد بودجه صداوسیما آن است که به موجب ماده (۹۳) قانون برنامه ششم، دولت مکلف بود حداقل هفت دهم درصد از بودجه عمومی را برای صداوسیما لحاظ و تخصیص دهد. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ مبلغ فوق از بودجه عمومی دولت معادل ۶,۵۰۸ میلیارد تومان خواهد شد. درحالی که مجموع کمک دولت در ردیف اصلی و از محل های دیگر (معادل مبلغ ۱۵۰ میلیون یورو) به صداوسیما در این لایحه ۴,۷۸۵ میلیارد تومان است که نسبت به تکلیف دولت مقرر در ماده (۹۳) قانون برنامه ششم توسعه حدود ۱,۷۲۳ میلیارد تومان کمتر است. بنابراین مجموع اعتبارات پیش بینی شده برای سازمان صداوسیما در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور شامل اعتبارات هزینه ای، عمرانی، ارزی، اختصاصی و متفرقه حدود ۷,۶۳۵ میلیارد تومان است. در خصوص جبران کسری بودجه صداوسیما باید توجه داشت اگر چه در بند «چ» ماده (۳۷) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور، بستر مناسبی برای افزایش منابع مالی سازمان صداوسیما از محل بودجه عمومی دولت ایجاد شده و آیین نامه اجرایی این بند، توسط چندین دستگاه تهیه و به تصویب هیئت وزیران رسیده است و تاکنون اعتباراتی محدودی به مرحله عقد قرارداد با دستگاه های اجرایی نیز رسیده است، با وجود این، در مورد تحقق تمام اعتبارات پیش بینی شده در این بند تردید وجود دارد.