شیوه های درآمدزایی باشگاه های حرفه ای ورزش ایران (با تاکید بر رشته فوتبال)

باشگاه مهم ترین، م‍وثرترین و بنیادی ترین نهاد ورزش کشور است. زیرا ورزشکار و مربی به عنوان مهم ترین و کلیدی ترین عناصر ورزش در درون باشگاه تربیت شده و به بالندگی می رسند. بنابراین برای سامان دهی ورزشکاران در دو بعد سلامت محور و رقابت محور ورزش که جنبه سلامت محور، عمومی تر و آماتورگونه می باشد و جنبه رقابت محور بیشتر جنبه حرفه ای گری دارد، ایجاد و راه اندازی باشگاه های عمومی و باشگاه های حرفه ای و نظام مند کردن آنها بسیار حائز اهمیت است. ازسوی دیگر، قریب به دو دهه است که ورزش ایران در برخی از رشته ها به سمت حرفه ای شدن پیش رفته، ولی با توجه به مشاهدات و بررسی ها به نظر می رسد تا حرفه ای شدن واقعی و ساختارمند فاصله زیادی دارد، چرا که طبق تبصره «۲» ماده (۹۴) قانون برنامه ششم توسعه، پرداخت هرگونه وجهی از محل بودجه کل کشور به هر شکل و به هر نحو به ورزش حرفه ای ممنوع است و در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی است. این حکم از زمان تصویب در برنامه پنجم توسعه اجرایی گردیده و با توجه به تصویب مجدد آن در برنامه ششم باز هم ملاک عمل در کمک به ورزش حرفه ای است. براساس این حکم، وزارت ورزش و جوانان هیچ گونه کمکی از محل بودجه عمومی کل کشور به ورزش انجام نداده است. این در حالی است که غالب باشگاه های فعال در ورزش کشور به نحوی زیرمجموعه دولت، شرکت های دولتی و شبه دولتی قلمداد می شوند و قطعا از کمک مالی دولت بی بهره نیستند. بنابراین راهکار اصلی برای برون رفت از وضعیت کنونی، واگذاری باشگاه هاست که با مهیا نمودن بسترها و زیرساخت های واگذاری که همان شیوه های درآمدزایی باشگاه هاست، محقق خواهد شد. شیوه های درآمدزایی باشگاه های حرفه ای ورزش ایران با تاکید بر رشته فوتبال عبارتند از: برند و فعالیت های تجاری، حامیان مالی، حق پخش تلویزیونی، تبلیغات، درآمد روز مسابقه، هواداران، کمک های دولت، کمک های اشخاص حقیقی و حقوقی و کمک های فدراسیون ها و سازمان های بین المللی ازجمله فیفا، AFC و... به عنوان سایر منابع درآمدزایی، صعود تیم های فوتبال باشگاه های ایران به لیگ قهرمانان فوتبال آسیا نیز یکی دیگر از منابع مهم درآمدزایی باشگاه ها می تواند باشد که صعود به مراحل بالاتر، عایدی بیشتری برای باشگاه خواهد داشت. فقدان نظام مدون ساختاری و سازوکاری برای تحقق این موارد مانع اصلی درآمدزایی و موجب عدم شفافیت در عواید حاصله و منابع و مصارف مربوط و نارضایتی از وضع موجود شده است که لازم است از سوی وزارت ورزش و جوانان به عنوان متولی اصلی ورزش کشور تا حصول نتیجه مطلوب پیگیری شود.