کارکرد گفتگو در اشعار مقاومت محمود درویش بر مبنای نظریه گفتگومندی باختین؛ موردپژوهی شعر «جندی یحلم بالزنابق البیضاء»

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 370

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JALIT-13-3_007

تاریخ نمایه سازی: 17 آذر 1400

چکیده مقاله:

باختین در فضای تک­صدای حاکم بر جامعه خود، ادبیات را عرصه­ای برای انتقاد قرار داد و با ارائه نظریه     گفتگومندی، پایه­گذار برخی از نظریه­ها و رویکردهای نقدی و ادبی شد. متن ادبی به ویژه رمان، از دیدگاه باختین، محل تضارب ایدئولوژی­هایی هست که شخصیت­های اثر آن را نمایندگی می­کنند. گرچه این دیدگاه در ابتدا با تحلیل متون روایی از جمله آثار داستایوفسکی جلوه­گر شد، اما اتکاء به آن در تحلیل متون شعری نیز این متون را با تحلیلی نو مواجه کرد. از مهم­ترین موقعیت­های جلوه­گری چندصدایی و منطق مکالمه، وجود عنصر گفتگو در این متون است. گرچه گفتگو صرفا نمی­تواند با گفتگومندی یکی باشد، اما می­تواند محلی برای ابراز چندصدایی متون ادبی تلقی گردد. بنابراین این پژوهش درصدد است تا با استفاده از نظریه گفتگومندی باختین به بررسی گفتگوهای موجود در شعر «جندی یحلم بالزنابق البیضاء» محمود درویش بپردازد تا ضمن تبیین صداهایی که درویش در این شعر بازتابانده است به کارکرد این عنصر در ساختار متن شعری بپردازد. نتایج پژوهش نشان می­دهد که درویش در راستای تبیین مظلومیت ملت فلسطین، تک صدایی را انتخاب نکرده است؛ بلکه در قالب­های روایی ساده و گفتگوهایی متعدد از زبان فلسطینیان و اشغالگران ضمن ارائه دیدگاههای هر دو سو و دیگر صداهای پیرامونی، شعرش را به محلی برای ابراز حقانیت شخصیتها بدل کرده و خواننده را در مقام داوری منصف به شعر خود دعوت نموده است.

نویسندگان

ساناز کندری

دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

علیرضا نظری

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابوالحسنی چیمه، زهرا (۱۳۹۴ )، «حافظ و خود دیگر؛ بررسی ...
  • ابوحمیده، محمدصلاح زکی (۲۰۰۰)، الخطاب الشعری عند محمود درویش، غزه، ...
  • احمدی، بابک (۱۳۸۰)، ساختار و هرمنوتیک مدرن، تهران، گام نو ...
  • آلن، گراهام (۱۳۹۲)، بینامتنیت، ترجمه پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز ...
  • آنسته، رضا و همکاران (۱۳۹۸)، «مرایا البولیفونیه فی روایه الزمن ...
  • انصاری، منصور (۱۳۸۴)، دموکراسی گفتگویی، تهران، نشر مرکز ...
  • ایگلتون، تری (۱۳۸۰)، پیش درآمدی بر نظریه ادبی، ترجمه عباس ...
  • باختین، میخائیل (۱۳۸۷)، تخیل مکالمه ای جستارهایی درباره رمان، ترجمه ...
  • بلخاری، حسن (۱۳۹۰)، «چندصدایی فرهنگی در فیلم بودای کوچک، با ...
  • تودوروف، تزوتان (۱۳۷۷)، منطق گفتگویی میخائیل باختین، ترجمه داریوش کریمی، ...
  • التلاوی، محمد نجیب (۲۰۰۰)، وجهه النظر فی روایات الاصوات العربیه، ...
  • جحا، میشال (۱۹۹۹)، اعلام الشعر العربی الحدیث من احمد شوقی ...
  • درویش، محمود (۲۰۰۵ )، الاعمال الکامله، باهتمام علی مولا، بیروت، ...
  • رامین نیا، مریم (۱۳۹۰ )، بررسی و تحلیل چندآوایی در ...
  • زیدان ، رقیه (۲۰۰۹)، اثر الفکر الیساری فی الشعر الفلسطینی، ...
  • سلدن، رامان و پیتر ویدسون (۱۳۷۷)، راهنمای نظریه ادبی معاصر، ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۸۰ )، شعر معاصر عرب، تهران، انتشارات ...
  • عبدالهادی، محمد (۲۰۰۹ )، تجلیات رمز المراه فی شعر محمود ...
  • عشری زاید، علی (۱۹۹۷ )، استدعاء الشخصیات التراثیه فی الشعر ...
  • عظیمی­راد، زهرا (۱۳۹۱)، «بررسی شخصیت پردازی بر مبنای گفتگو و ...
  • غلامحسین­زاده، غریب­رضا (۱۳۸۶)، «حافظ و منطق مکالمه رویکردی باختینی به ...
  • نامورمطلق، بهمن (۱۳۹۰)، درآمدی بر بینامتنیت، نظریه ها و راهبردها، ...
  • النقاش، رجاء (۱۹۷۱)، محمود درویش شاعر الارض المحتله، القاهره، دارالهلال ...
  • نولز، رونلد (۱۳۹۱)، شکسپیر و کارناوال پس از باختین، ترجمه ...
  • وبستر، راجر (۱۳۸۲)، پیش درآمدی بر مطالعه نظریه ادبی، ترجمه ...
  • الورقی، سعید (۱۹۸۴)، لغه الشعر العربی الحدیث، بیروت، دار النهضه ...
  • هارلند، ریچارد (۱۳۸۱)، درآمدی تاریخی بر نظریه ادبیات از افلاتون ...
  • نمایش کامل مراجع