تحلیل ساختار روایی واقعه عاشورا بر اساس الگوی روایت شناسی گریماس مبتنی بر متن وقعه الطف

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 202

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HADITH-13-2_007

تاریخ نمایه سازی: 17 آذر 1400

چکیده مقاله:

الگوهای روزآمد مطالعاتی از جمله الگوی «روایت شناسی» گریماس، به دریافت زوایای پنهان وقایع کمک شایانی می کند. یکی از حوادث مهم تاریخ اسلام واقعه دهم محرم ۶۱ هجری است؛ عاشورا حادثه ای نیست که رویداد آن محدود به زمان و یا مکان خاصی باشد. مطابق با احادیث موجود، هسته ابتدایی این حادثه پس از مرگ معاویه در مدینه تشکیل شده و بعد از جریانات گوناگون در روز عاشورا با شهادت امام حسینR و یارانشان خاتمه می یابد. این حادثه مهم تاریخی در کتب گوناگون از جمله مقتل ابی مخنف نقل شده است. پژوهش حاضر با واکاوی متن «وقعه الطف» بر آن است تا با بهره گیری از الگوی «روایت شناسی» گریماس، زوایای مختلف این حادثه را در سه موقعیت مکانی مدینه، مکه و کربلا مورد بررسی توصیفی تحلیلی قرار داده و به این پرسش بپردازد که در واقعه عاشورا چه کنشگرانی حضور دارند و هریک در به وقوع پیوستن این حادثه تا چه میزان نقش داشته اند؟ دستاوردهای حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در هر سه موقعیت مکانی، این «روایت» با الگوی گریماس تطبیق کامل دارد. برخی از کنشگران در مقاطع گوناگون ثابت و برخی دیگر متغیر هستند. افزون بر این، به نظر می رسد کنش های رویداده توسط امام حسینR به عنوان کنشگر اصلی، همواره نوعی واکنش است. این مطلب عبارت اخرای کلام امام حسینR است که فرمودند: «انی لم اخرج اشرا و لا بطرا.»

نویسندگان

آزاده عباسی

دانشگاه قرآن وحدیث

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار ...
  • ابن اعثم کوفی، احمد، الفتوح، بیروت: دار الاضواء، ۱۴۱۱ق ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و ...
  • ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکره الخواص، قم: الشریف الرضی، ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمد، تاریخ ابن خلدون، بیروت: دارالفکر، ...
  • ابن طاووس، علی بن موسی، لهوف، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، ...
  • ابن عبد البر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، بیروت: دار الجیل، ...
  • ابن عبد ربه، احمد بن محمد، العقد الفرید، بیروت: دار ...
  • ابن عدیم، عمر بن احمد، بغیه الطلب فی تاریخ الحلب، ...
  • ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، الامامه و السیاسه، بیروت: دار ...
  • ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف: دار المرتضویه، ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت: دار ...
  • ابن نما، جعفر بن محمد، مثیر الاحزان، قم: مدرسه امام ...
  • ابی مخنف، لوط بن یحی، وقعه الطف، قم: جماعه المدرسین ...
  • احمدی میانجی، علی، مکاتیب الائمه، قم: دار الحدیث، ۱۴۲۶ق ...
  • الامین العاملی، محسن، اعیان الشیعه، بیروت: دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق ...
  • بابازاده، حمیده و فتاحی زاده، فتحیه، «تحلیل محتوای مکاتبات و ...
  • بلاذری، احمدبن یحی، انساب الاشراف، بیروت: المعهد الآلمانی للابحاث الشرقیه، ...
  • ، جمل من انساب الاشراف، بیروت: دار الفکر، ۱۴۱۷ق ...
  • بنت اندرو و رویل، نیکولاس، مقدمه ای بر ادبیات؛ نقد ...
  • بهبهانی، محمد بن باقر بن عبدالکریم، الدمعه الساکبه، بحرین: مکتبه ...
  • پارساپور، زهرا، «نمادهای عرفانی آب و عطش در واقعه عاشورا ...
  • پراپ، ولادیمیر، ریخت شناسی پریان، ترجمه فریدون بدره ای، تهران: ...
  • حاجی آقابابایی، محمدرضا، روایت شناسی؛ نظریه و کاربرد، تهران: مهراندیش، ...
  • حرعاملی، محمدبن حسن، فصول المهمه فی اصول الائمه، قم: موسسه ...
  • خوارزمی، محمد بن احمد، مقتل الحسینR، قم: انوار الهدی، ۱۴۲۳ق ...
  • دینوری، احمد بن داوود، اخبار الطوال، تهران: نشر نی، ۱۳۷۱ش ...
  • دینه سن، آنه ماری، درآمدی بر نشانه شناسی، ترجمه مظفر ...
  • رحمان ستایش، محمدکاظم و رفعت، محسن، «روایات عاشورایی انساب الاشراف ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ق ...
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت: موسسه عزالدین، ۱۴۱۳ق ...
  • طریحی، فخرالدین، المنتخب، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۲۴ق ...
  • طوسی، محمدبن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت: موسسه ...
  • عسگری، مرتضی، معالم المدرستین، قم: المجمع العالمی لاهل البیتR، ۱۴۲۶ق ...
  • فتال نشابوری، محمدبن احمد، روضه الواعظین، تهران: انتشارات رضی، ۱۳۷۵ش ...
  • فرامرزی، جواد و خلیلی، میثم، «بررسی مضامین مقاومت و پایداری ...
  • قصیر، علی، حیاه الامام الحسینR، کربلا: العتبه الحسینیه، ۱۴۲۳ق ...
  • قنبری همدانی، حشمت الله، بعثت بدون وحی، تهران: امیرکبیر، ۱۳۸۲ش ...
  • گروهی از نویسندگان، موسوعه الامام الحسینR، تهران: سازمان پژوهش وبرنامه ...
  • گرین کیت و لیبهان، جیل، درسنامه نظریه و نقد ادبی، ...
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق ...
  • مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، ...
  • مفید، محمد بن محمد، ارشاد، قم: موسسه آل البیتk، ۱۴۱۳ق[الف]. ...
  • ، کتاب المزار، قم: کنگره جهانی شیخ مفید، ۱۴۱۳ق[ب] ...
  • منفلوطی، مصطفی لطفی، العبرات، بیروت: دار القلم، بی تا ...
  • موسوی مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسینR، بیروت: موسسه الخرسان، ۱۴۲۶ق ...
  • یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، تهران: سازمان میراث ...
  • یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، بیروت: دار صادر، بی ...
  • یوسفی غروی، محمدهادی، بازسازی مقتل ابومخنف، قم: موسسه فرهنگی طه، ...
  • Greimas, A. J., Stractral semantics: An Attempt at a Method, ...
  • نمایش کامل مراجع