ارزیابی اثر کودهای زیستی بر ویژگی های کلیدی وابسته با رشد گیاه لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

کشاورزی فشرده با تکیه بر مصرف بیش از نیاز نهاده های شیمیایی، باعث فشار زیادی بر محیط زیست می شود. امروزه به کارگیری ریزجانداران خاک زی در جهت کاهش مصرف این نهاده ها و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و تولید پایدار محصولات کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. با هدف ارزیابی اثر کودهای زیستی بر ویژگی های وابسته با رشد و عملکرد ارقام لوبیا قرمز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال ۹۵-۱۳۹۴ در منطقه بیران شهر لرستان اجرا شد. فاکتورها شامل تلقیح با گونه های میکوریزا در دو سطح (تلقیح و بدون تلقیح)، مایه زنی با ازتوباکتر کروکوکوم در دو سطح (مایه زنی و عدم مایه زنی) و ارقام لوبیا قرمز شامل (توده بیران شهر، ارقام اختر و گلی) بودند. نتایج نشان داد که اثر ازتوباکتر، تعداد برگ، کلروفیل برگ، پروتئین دانه، عملکرد دانه و اثر میکوریزا، تعداد برگ، پروتئین دانه، کلونیزاسیون ریشه، عملکرد دانه و عملکرد کاه و همچنین اثر متقابل ازتوباکتر×میکوریزا، کلونیزاسیون ریشه ارقام لوبیا را به طور معنی داری افزایش داد. اثر متقابل ازتوباکتر×میکوریزا×رقم بر عملکرد دانه معنی دار بود. عملکرد دانه در توده بیران شهر، ارقام اختر و گلی به ترتیب ۵/۵۶، ۱/۱۹ و ۲/۴۳ درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. بیشترین کلونیزاسیون ریشه در رقم گلی به دست آمد که نسبت به رقم اختر و توده بیران شهر به ترتیب ۵/۳۰ و ۴/۲ درصد افزایش داشت. یافته ها نشان داد که قارچ میکوریزا و ازتوباکتر کروکوکوم، دارای اثر افزایشی بر ویژگی های وابسته با رشد و عملکرد گیاه لوبیا بوده و می توانند در جهت تولید پایدار این محصول در نظام های زراعی پایدار در نظر گرفته شوند.