گزینش لاین های گندم نان متحمل خشکی براساس شاخص های تحمل و تحلیل شجره ای

در این تحقیق تعداد ۲۹۱ لاین گندم نان با هدف انتخاب لاین های متحمل تنش خشکی آخر فصل به روش مشاهده ای بدون تکرار در دو شرایط نرمال و تنش مورد مطالعه قرار گرفتند. از صفات درصد سبز، تعداد روز تا سنبله دهی، رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، رنگ دانه، وزن هزار دانه، درصد خوابیدگی، ریزش دانه، و عملکرد دانه یادداشت برداری شد. شاخص های STI ، TOL ، GMP ، MP و SSI برای صفات وزن هزاردانه و عملکرد دانه در کلیه ژنوتیپ ها محاسبه شدند و در نهایت تعداد ۳۴ لاین برتر و متحمل تنش خشکی آخر فصل با توجه به شاخص های STI و SSI در دو مرحله مورد گزینش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل شجره نامه لاین های انتخابی نشان داد که ژنوتیپ های PASTOR ،WBLL۱ ،SKAUZ و Y۵۰E به ترتیب با ۲۱/۱۱ ، ۳۴/۶، ۰۴/۴ و ۰۴/۴ درصد بیشترین سهم و ژنوتیپ های CHIBIA ،KACHU و ۱-۷۳-۲۴۰ به ترتیب با ۰۱/۰، ۰۲/۰ و ۰۲/۰ درصد کمترین سهم را در ریخته ارثی لاین های متحمل تنش خشکی آخر فصل داشتند. همچنین سهم برخی از ارقام گندم مانند امید، پیشتاز، پارسی، مرودشت، البرز و اترک در ریخته ژنتیکی لاین های انتخاب شده به ترتیب ۷۸/۲، ۳۹/۲، ۴۷/۱، ۴۷/۱، ۴۴/۱و ۰۹/۰ درصد بود. با توجه به نتایج پیشنهاد می شود که علاوه بر ارقام گندم فوق می توان از ارقامی که دارای ریخته ارثی ژنوتیپ های PASTOR ، KAUZ ، SKAUZ ، WBLL۱ ، PBW۳۴۳ ، Y۵۰E و MUNAL #۱ باشند نیز در برنامه تولید ژرم پلاسم با صفات زراعی مناسب و متحمل تنش خشکی آخر فصل در اقلیم معتدل کشور استفاده کرد.