ارزیابی مرفولوژی ریشه ذرت تحت کود آبیاری با روش های قطره ای سطحی و زیرسطحی

مطالب زیادی در ارتباط با عملکرد بیولوژیک و اقتصادی ذرت دانه ای به رشته تحریر در آمده است، اما اطلاعات در مورد عوامل موثر بر رشد و مرفولوژی ریشه بسیار اندک است. لذا به منظور مطالعه اثر روش های آبیاری قطره ای (سطحی و زیرسطحی) و کود نیتروژن بر توسعه ریشه ذرت و بررسی مدل های حرکت عمقی ریشه، آزمایشی در قالب اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با تیمار اصلی روش آبیاری در دو سطح (قطره ای سطحی و زیرسطحی) و تیمار فرعی میزان کود نیتروژن در دو سطح (۵۰ و ۱۰۰% نیاز کودی گیاه) با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج بر روی گیاه ذرت رقم دابل کراس ۳۷۰ انجام شد. پایش عمق ریشه با روش حفر ترانشه و مشاهده نیم رخ خاک انجام شد. نمونه گیری در طول دوره رشد در هشت نوبت، با فواصل ۱۰ روزه و اندازه گیری وزن ریشه در لایه های خاک نیز از روش برداشت مونولیت های خاک وشستشو در صافی های پلاستیکی با فشار آب انجام گرفت. نتایج نشان داد عمق توسعه ریشه در روش آبیاری سطحی تا مرحله ۲۰ روزگی گیاه ذرت به طور معنی داری بیشتر از روش آبیاری قطره ای زیرسطحی است، بعد از مرحله ۳۰ تا ۸۰ روزگی تفاوت معنی داری در سطح ۵ % با هم نشان ندادند. اثر کود آبیاری نیتروژن در هیچ مرحله ای از دوره رشد روی عمق توسعه ریشه در سطح ۵ % معنی دار نبود. اثر متقابل آنها (روش آبیاری در سطح کود) بر عمق توسعه ریشه در مراحل مختلف رشد در سطح ۵ % معنی دار نبود. اثر تیمارهای مختلف روی عرض توسعه ریشه گیاه ذرت در کلیه مراحل رشد معنی دار نبودند. بیشترین درصد تجمع ریشه در آبیاری قطره ای زیرسطحی در لایه ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتری خاک اتفاق افتاد، در حالی که در روش سطحی در لایه ۰ تا ۲۰ سانتیمتری خاک بود، همچنین ریشه ها در روش آبیاری قطره ای زیرسطحی نسبت به آبیاری قطره ای سطحی به طور یکنواختر در داخل خاک توزیع شده بودند. کمترین تراکم ریشه در هر دو روش مربوط به لایه ۴۰ تا ۶۰ سانتیمتری خاک بود. بیشترین دقت تخمین حرکت عمق ریشه در مدلها به ترتیب مربوط به مدل خطی، بورگ و گریمز و کراپ وات بود.