بررسی چرایی کاربرد واژه های آرکائیک در جزء سی ام قرآن کریم

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 260

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQHS-49-2_007

تاریخ نمایه سازی: 27 آذر 1400

چکیده مقاله:

یکی از شیوه های کاربسته در قرآن کریم برای شیواگویی، روگردانی از ادبیات و سبک گفتار روزمره است. روزمره نبودن کلام، یکی از شیوه هایی است که گاه ادیبان با کاربرد آن به کلام خود گیرایی می بخشند؛ و به آن آشنایی زدایی می گویند؛ پدیده ای که باید درک آن برای شنونده دست یافتنی باشد. یکی از شیوه های این رویکرد ادبی، آرکائیسم یا باستان گرایی است. آرکائیسم یعنی کاربست واژه ها و عباراتی در زبان روزمره و رسمی که کهنه و بی کاربرد شده باشد یا کاربرد واژگان سرزمینی در سرزمینی دیگر و یا احیای واژه هایی که در دسترس توده مردم نیست و به زبان هویت می بخشد. آرکائیسم یکی از شگردهای آشنایی زدایی برای گیرایی ذهن شنونده در مکتب نقد ادبی صورت گرای روس است. تلاش ما در این پژوهش بر پایه این رویکرد آن است که با روش توصیفی تحلیلی در چارچوب مکتب یاد شده، تعدادی از واژه های آرکائیک در جزء سی ام قرآن را جستجو و فواید کاربست و بسامد این واژه ها را در دیگر اجزای قرآن یافته و نیز پیامدهای آن را بررسی کنیم. برآیندهای این پژوهش نشان دهنده آنند که نخست از این ساز و کار در قرآن کریم بهره گیری شده است، دو آن که واژگان آرکائیک به کار رفته در این بخش از قرآن، در دیگر بخش های آن، بسیار اندک خودنمایی می کنند و سه آن که چون بیشتر سوره های این جزء قرآن در پیوند با سال های نخستین انگیزش فرستاده خدا (فضای انکار حقیقت از سوی مشرکان) بوده اند، در می یابیم خداوند در پی راهنمایی آدمیان از هنر و شیوه برجسته سازی سخنان خود برای گیرا شدنشان سود جسته است.

کلیدواژه ها:

جزء سی ام قرآن کریم ، مکتب صورت گرای روس ، هنجارگریزی ، آرکائیسم

نویسندگان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیرالقرآن العظیم، دارالکتب العلمیه، ...
  • ابن فارس، احمدبن فارس، معجم مقاییس اللغه، مکتب الاعلام الاسلامی، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۴ق ...
  • انوشه، حسن، فرهنگ نامه ادبی فارسی،سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ ...
  • بلاسی، محمد السید علی، المعرب فی القرآن الکریم، جمعیه الدعوه ...
  • بنت الشاطی، عایشه عبدالرحمن، مسائل ابن الازرق، دارالمعارف، قاهره، ۱۴۰۴ق ...
  • جفری، آرتور، واژه های دخیل در قرآن، ترجمه فریدون بدره ...
  • حاجی زاده، محمد، فرهنگ تفسیری ایسم ها، جامه دران، تهران، ...
  • حسینی زبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس من جواهرالقاموس، دارالفکر، بیروت، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، دارالقلم، بیروت، ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، دارالکتاب ...
  • سجودی، فرزان، ساخت گرایی پساساخت گرایی و مطالعات ادبی(مجموعه مقاله: ...
  • سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، دارالکتب العربی، بیروت، ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا، موسیقی شعر، نشر آگه، تهران، ۱۳۷۳ش ...
  • صفوی، کوروش، از زبان شناسی به ادبیات، سوره مهر، تهران، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ناصرخسرو، تهران، ۱۳۷۲ش ...
  • طبری، محمدبن جریر، جامع البیان عن تاویل آیات القرآن، دارالمعرفه، ...
  • طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، مرتضوی، تهران، ۱۳۷۵ش ...
  • طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، دار احیاء ...
  • عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین،اسماعیلیان، قم، ۱۴۱۵ق ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، هجرت، قم، ۱۴۰۹ق ...
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، دارالکتاب، قم، ۱۳۶۳ش ...
  • مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار (آسمان و جهان)، ترجمه محمد باقر ...
  • محمد نژاد عالی زمینی، یوسف، «باستان گرایی واژگانی در شعرهای ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القران الکریم، وزارت فرهنگ و ...
  • معرفت، محمد هادی، علوم قرآنی، تمهید، قم، ۱۳۸۸ش ...
  • میرصادقی، جمال و میمنت، واژه نامه هنر داستان نویسی، کتاب ...
  • میرصادقی، میمنت، واژه نامه هنر شاعری، کتاب مهناز، تهران، ۱۳۷۳ش ...
  • نیشابوری، حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن، دار الکتب العلمیه، ...
  • یاسینی، امید؛ فاطمه مدرسی، «باستان گرایی در شعر حمید مصدق»، ...
  • نمایش کامل مراجع