مقایسه احساس امنیت از دیدگاه کارشناسان و شهروندان، با بهره گیری از رویکرد CPTED (بررسی تطبیقی گذر تاریخی سنگ سیاه شیراز و گذر تاریخی جویباره اصفهان)

امنیت از مهمترین و ابتدایی ترین نیازهای جوامع و ایجاد سکونتگاه های انسانی است. از نخستین سکونتگاه های غارگونه تا شهرهایپیچیده و نیز هوشمند امروزی، انسان به دنبال تامین امنیت برای خود بوده است. امنیت سرچشمه ظهور و درخشش سایرکیفیت های شهری، همچون سرزندگی می باشد. با ظهور جریانات شهری و درهم تنیده شدن مسائل شهری، از مسائلی که به طورمحسوسی از جانب طراحان شهری احساس گردید، اهمیت عاملی اساسی در پویایی و سرزندگی فضاهای شهری، یعنی احساسامنیت بود. نخستین تفکرات طراحانه پیرامون امنیت، برخوردی جبرگرایانه با محیط های شهری بوده است که چنین برخوردهایینتایج مطلوبی را در پی نداشت. با شروع جریانات مشارکتی و دخالت دادن هر چه بیشتر شهروندان در تصمیمات شهری، ضمنتوجه بیشتر به نظرات شهروندان، کارایی شهرهای امروزی دوچندان گردید. پژوهش حاضر، به دنبال بررسی امنیت از دو دیدگاهمتفاوت تخصصی (کارشناسانه) و عامیانه (مردمی)، می باشد. با توجه به ضرورت دخالت دادن نظرات و آراء شهروندان به عنوانکاربران اصلی فضاهای شهری، در این پژوهش احساس امنیت در دو گذر تاریخی سنگ سیاه شیراز و گذر تاریخی جویباره اصفهان،به دو صورت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، با بهره گیری از رویکرد CPTED شاخص هایی تدوین و به روزتریندستورالعمل های اجراشده جهت تامین امنیت، بررسی شد. مقاله حاضر، نیز به دنبال ارائه راهکارهای طراحانه به منظور بهبودامنیت فضاهای شهری از طریق مقایسه تطبیقی می باشد. شاخص های استخراج شده با استفاده از تکنیک AHP و نرم افزارExpert Choice ، بر مبنای نظر کارشناسان اولویت بندی و در انتها وزن هر یک مشخص گردید. جهت گردآوری داده ها وبررسی امنیت محدوده مورد مطالعه، هر یک از دو نمونه موردی انتخاب شده، به سه سکانس فضایی تقسیم و با برداشت هایمیدانی امتیاز هر معیار و در پایان امتیاز وزنی هر سکانس محاسبه گردید. همچنین، از شیوه های پژوهشی افرادی همچون "جکال نسر"، جهت بررسی نظرات شهروندان استفاده شد. روش تحقیق در پژوهش پیشرو به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد.نظرات شهروندان نیز از طریق پرسشنامه تدوین شده، بررسی گردید. در پایان، نظرات کارشناسان و شهروندان از طریق روش هایکمیسازی به نقشه تبدیل شد. با مقایسه نقشه های تولیدشده و بر اساس امتیازات وزنی هر سکانس، علل ضعف هر یک شناساییو راهکار مناسب در قالب راهبرد و سیاست ارائه گردید. نتایج حاصل، حاکی از آن است که امنیت ادراک شده بر اساس نظراتشهروندان و کارشناسان متفاوت می باشد، بدین معنا که امن ترین بخش گذر، از دیدگاه کارشناسان، ناامن ترین بخش از دیدگاهشهروندان می باشد. چنین نتایجی تفاوت دیدگاه کارشناسان و کاربران فضا را نمایان می کند و مهر تاییدی بر اهمیت توجه بهآراء و نظرات شهروندان و دخیل ساختن آنان در فرآیندهای طراحی فضاهای شهری کارآمد و سرزنده است.