شناسایی نظام بانکداری بدون ربای ایران و آسیب شناسی سپرده های قرض الحسنه در این نظام بانکداری (مطالعه موردی: بانک مسکن)

سالیان متمادی است که سنت پسندیده قرض الحسنه به شکل خودجوش و مردمی میان ایرانیان رایج است. با این حال،براساس اطلاعات موجود، نخستین صندوق قرض الحسنه به صورت نهاد مردمی و سازمان یافته در سال ۱۳۴۸ و در یکی ازمساجد جنوب تهران تاسیس شد. با تصویب و اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا در سال ۱۳۶۳ قرض الحسنه چه درجانب تجهیز منبع و چه در جانب تخصیص منابع به بانکها و سایر موسسه های مالی دولتی راه یافت. به رغم سابقه طولانیقرض الحسنه در ایران، هنوز گزارش جامع و مطلوبی در این زمینه تدوین و منتشر نشده و به همین لحاظ در ادبیات اقتصاداسلامی ایران و جهان مغفول مانده است. همچنین در باب علل کاهش مستمر سهم این سپرده در بانک ها، کمتر بحثی شکلگرفته است. بدون شک آسیب شناسی این موضوع و یافتن علل اصلی این مسئله، تنها با مطالعه و نظریه پردازی ممکن نبوده،نیازمند تحقیقات میدانی و اجتماعی وسیع خواهد بود؛ لذا درک علل واقعی کاهش سهم سپرده های قرض الحسنه در نظامبانکی کشور، نقش مهمی در اتخاذ تصمیمات صحیح و سیاست گذاری مناسب در این عرصه خواهد داشت. رسیدن به ایندلایل، مسئله اصلی پژوهش حاضر خواهد بود.