سرای تاریخ و فرهنگ

در عرصه مطالعات تاریخی، با سه گونه مدعا روبروییم: مدعیات خردگرا، مدعیاتخردستیز و مدعیات خردگریز. مدعیات خردگرا، آن دسته مدعیاتی هستند که به سود صدقآنها دلیلی در اختیار داریم. یعنی شخص مدعی، دلیلی هموزن مدعای خود اقامه کرده استتا با مدلل کردن مدعا بتواند آن را به مرز باور بکشاند. در این صورت، توقع او اخلاقابجاست که از دیگران انتظار داشته باشد تا مدعای او را مورد پذیرش قرار دهند.مدعیات خردستیز، مدعیاتی هستند که دلیلی به زیان صدق آنها در اختیار داریم؛ یعنی بااقامه دلیل میتوان صدق و صحت و اعتبار مدعا را مخدوش کرد و آن را از دایره اعتناخارج نمود. پژوهشگری که با طرح ادله خود، مدعایی را از حیز صدق خارج می کند، توقعاو اخلاقا بجاست که انتظار داشته باشد زین پس دیگران به چنین مدعیاتی اقبالی نشانندهند و آن را از عرصه اعتنا خارج سازند.