نابرابری های درآمدی و رفاه پایدار شهری(مطالعه ی موردی: کلان شهر شیراز)

نوشتار حاضر به بررسی و تحلیل نقش نابرابری های درآمدی در نیل به رفاه پایدار در کلان شهر شیراز می پردازد. این پژوهش تعدادی از روش های اندازه گیری نابرابری درآمدی در اقتصاد را مشخص کرده و راه های ممکن تاثیر اثرات توزیعی بر میزان رفاه در اقتصاد را نشان می دهد. پژوهش از نوع کمی- تحلیلی بوده و قلمرو پژوهش را کلان-شهر شیراز در محدوده ی زمانی ۸۵-۱۳۸۱ و مناطق نه گانه ی شهر شیراز در سال ۱۳۹۰ تشکیل می دهند. اطلاعات توزیع درآمد- هزینه برای مورد مطالعه، براساس ریزداده های طرح درآمد- هزینه ی مرکز آمار ایران تهیه شده است. با استفاده از داده های میدانی که از سیصد و هشتاد و چهار سرپرست خانوار جمع آوری شده، وضعیت دهک های درآمدی در شهر شیراز و مناطق نه گانه ی آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. با استفاده از شاخص های اتکینسن، دالتون، تیل و هیرشمن، نابرابری درآمدی در شهر شیراز در دوره-های مختلف زمانی و در مناطق این شهر مورد بررسی قرارگرفته است. یافته های پژوهش با بهره گیری از شاخص اتکینسن و با لحاظ درجه های حساسیت به نابرابری، نشان می-دهد که بیشترین نابرابری در سال های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ و کمترین سطح نابرابری در سال های ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲ بوده است. شاخص تیل نشان می دهد که بیشترین سطح نابرابری در سال ۱۳۸۲ و کمترین سطح نابرابری در سال ۱۳۸۵ دیده شده است و از سال ۱۳۸۲ به بعد این شاخص به سمت برابری پیش می رود. شاخص هیرشمن نمایانگر روندی نابرابر است و این روند در محدوده ی زمانی ۸۲- ۱۳۸۱ روندی افزایشی و در محدوده ی زمانی ۸۳- ۱۳۸۲ روندی کاهشی داشته است. دلیل وجود نابرابری های درآمدی در کلان-شهر شیراز را می توان در عدم تخصیص بهینه ی بودجه به زیربخش های عمده اقتصادی (بخش های عمومی، تعاونی و خصوصی) و فاصله ی زیاد بین دهک های درآمدی از جمله دهک اول و دهم دانست. براساس نظر پژوهشگرانی مانند بکرمن (۱۹۸۰)، دالی و کاب (۱۹۸۹)، کلاسن (۱۹۹۴)، هیکس (۱۹۹۷) و استیمنه و جکسن(۲۰۰۰) که معتقدند وقتی که نابرابری درآمدی افزایش پیدا می کند و عدالت توزیعی وجود نداشته باشد، رفاه خانوارها کمتر می شود، می توان گفت که این نابرابری های درآمدی مقوله ی رفاه را در کلان شهر شیراز تحت تاثیر خود قرار داده است. کلیدواژه ها: تابع رفاه اتکینسن، شاخص دالتون، شاخص هیرشمن، شاخص تیل، کلان شهر شیراز.