بررسی تطبیقی آثار و نتایج نظریه صیانت ذات اسپینوزا و نظریه فطرت علامه طباطبایی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 148

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IPT-51-2_002

تاریخ نمایه سازی: 2 دی 1400

چکیده مقاله:

اسپینوزا درکتاب «اخلاق»، برای تبیین حیات عقلانی انسان و چگونگی اختیار آدمی، پای قانون صیانت ذات را به میان می آورد. به موجب این قانون «هر شی از این حیث که در خود هست می کوشد تا هستی اش را حفظ کند.» اهمیت این قانون در شکل دادن به نظام اخلاقی و وصول به غایت «سعادت انسانی»-که مقصود اصلی اسپینوزا از تلاش فلسفی اوست-روشن می شود. مفاهیمی نظیرآزادی اراده، اختیار، سعادت و فضیلت، مبتنی بر صیانت ذات؛ تبیین نویی پیدا می کنند. در طرف دیگر علامه طباطبایی با طرح نظریه فطرت، اساس نظریه اجتماعی خود را پی ریزی می کند ودر ادامه روش زندگی برآمده از فطرت یا همان دین فطری را مبتنی بر «ساختمان وجودی» ویژه آدمی می داند که انسان باعمل به مقتضای دین فطری در پرتو زندگی عقلانی به حیات طیبه می رسد و نهایتا در این نظریه مفهوم اختیار و آزادی انسان، مبتنی بر فطرت معنای تازه ای می یابد. در این مقاله سعی شده تا با نگاهی تحلیلی-تطبیقی به بررسی نظرگاه دو فیلسوف و رهیافت های مشترک و متفاوت آنها در عرصه آثار و نتایج دو سنت فلسفی پرداخته شود.

نویسندگان

حسین اسفندیاری

دانش آموخته کارشناسی ارشد پردیس فارابی دانشگاه تهران

حمید کریمی

دانشگاه علم و صنعت ایران

مهدی محمدزاده بنی طرفی

دانشگاه فرهنگیان قزوین

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، نشرالبلاغه، قم، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفاء: الهیات، مکتبه آیه الله ...
  • ابن میمون، موسی بن میمون، دلاله الحائرین، تحقیق حسین آتای، ...
  • اسپینوزا، باروخ، اخلاق، محسن جهانگیری، تهران، چاپ سوم، ۱۳۸۸ ...
  • تفتازانی، مسعود بن عمر، شرح المقاصد، الشریف الرضی، افست قم، ...
  • جهانگیری، محسن، مجموعه مقالات، حکمت، تهران، ۱۳۹۰ ...
  • حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ...
  • سبزواری، هادی بن مهدی، شرح منظومه، نشر ناب، تهران، ۱۳۷۹ ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه، ...
  • طباطبایی، محمد حسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، قم، بوستان ...
  • طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، نشر اسماعیلیان، ...
  • طباطبایی، محمد حسین، بررسی های اسلامی، بوستان کتاب، قم، ۱۳۸۸ ...
  • طباطبایی، محمد حسین، نهایه الحکمه، قم، نشر اسلامی، بی تا ...
  • فارابی، محمد بن محمد، السیاسه المدنیه، بیروت، مکتبه الهلال، ۱۹۹۶ ...
  • فارابی، محمد بن محمد، آراء اهل المدینه الفاضله، بیروت، مکتبه ...
  • نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، شرح الاشارات و التنبیهات، قم، ...
  • Alison, Henry E, Benedicct de Spinoza an introduction, new haven ...
  • Aristotle, Nichomachean Ethics, edited by Paul negri, Toronto, General publishing ...
  • Deleuze, Gilles, Spinoza practical philosophy, Robert hurley, Francisco, city lights ...
  • Della rocca, Michael, Spinoza, routledge, ۲۰۰۸ ...
  • Descartes, Rene, The Philosophical writings, Cambridge University, Cambridge. ۱۹۹۳ ...
  • Garrett, Don, Cambridge Companion to Spinoza, Cambridge University, Cambridge, ۱۹۹۷Huenemann, ...
  • Kashap, S.Paul, Spinoza & Moral Freedom, State UNIVER OF NEW ...
  • Lord, Beth, Spinoza`s Ethics, Edinburgh University. ۲۰۱۰ ...
  • Plato, Plato: Critical Assisments, Routledge, New York. ۱۹۹۸ ...
  • Spinoza, Baruch, Ethics, A Theologico-Poltical Treatise & A Political Treatise,R.H.M. ...
  • Wolfson, Harry Austryn, The philosophy of spinoza: unfolding the latent ...
  • نمایش کامل مراجع