واژه پژوهی در تفسیر مجاهد

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 101

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQHS-51-1_006

تاریخ نمایه سازی: 2 دی 1400

چکیده مقاله:

نخستین گام در تفسیر قرآن آگاهی از مفاد و مفهوم واژه های به کاررفته در آن است تا از آمیختن معنای واژه ها با یکدیگر و سطحی نگری در مقصود الهی جلوگیری شود. مجاهد بن جبر از جمله مفسران مشهور تابعی است که اساس تفسیر خود را بر شرح و توضیح واژگان بنا کرده است. اهمیت بررسی تفاسیر کهن زمانی آشکار می شود که بدانیم خاستگاه بسیاری از مباحث علوم قرآنی، کلامی و غیره تفاسیر کهن بوده است. واضح است طرح روشمند آراء مفسران تابعی همچون مجاهد که قریب به عصر نزول می زیسته اند، راه را برای فهم صحیح قرآن هموار می سازد. بدین ترتیب با تتبع در روایات تفسیری وی و قرائنی که در این باره مجاهد از آن بهره جسته است، می توان به چگونگی تبیین و تفسیر واژگان از نگاه او دست یافت. این جستار که به شیوه توصیفی – تحلیلی به رشته تحریر درآمده است در ابتدا به مباحثی چون شرح لغات، وجوه و نظایر و کلمات دخیل پرداخته است چرا که بخشی از نکات تفسیری وی مربوط به ریشه یابی لغات است سپس بررسی قرائنی متصل به کلام مانند سیاق و اسباب النزول و قرائنی منفصل از کلام مانند استشهاد به قرآن، سخنان پیامبر (ص) و دیگر صحابه و بهره گیری از حوادث تاریخی و قرینه عقلی به بحث نهاده شده است.

نویسندگان

عاطفه زرسازان خراسانی

دانشگاه مذاهب اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، عربستان ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی، الامالی، قم، موسسه البعثت، ۱۴۱۷ ...
  • ابن تیمیه، احمد بن عبد الحلیم، مقدمه فی اصول التفسیر، ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، نواسخ القرآن، بیروت، دار الکتب ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، بیروت، دارالفکر، ...
  • ابن سعد، محمد بن سعد، طبقات الکبری، بیروت، دار صادر، ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، دار ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دارصادر، ۱۴۱۰ ...
  • ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، تحقیق رضا تجدد، بی ...
  • امین، احمد، فجر الاسلام، بیروت، دارالکتب العربی، ۱۹۶۹ م ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، بی جا، بی تا ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۱ ق-۱۹۸۱ ...
  • ثعلبی، احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ...
  • ثوری، سفیان بن سعید، تفسیر ثوری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۳ ...
  • جرجانی، علی بن محمد، التعریفات، بیروت، دارالکتب البستانی، ۱۴۱۱ ق ...
  • جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن کریم، نشر اسراء، ۱۳۷۹ ...
  • حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون عن اسامی الکتب ...
  • داودی، محمد بن علی، طبقات المفسرین، بیروت، دارالکتب العلمیه، بی ...
  • ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق ...
  • ذهبی، محمد حسین، التفسیر و المفسرون، بی جا، بی تا ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، معجم مفردات الفاظ القرآن، تحقیق ...
  • رجبی، محمود، روش تفسیر قرآن، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ...
  • رشید، محمد، اسباب النزول و اثرها فی بیان النصوص، دارالشهاب، ...
  • زرکشی، محمد بن عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دارالمعرفه، ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل و ...
  • سزگین، فواد، تاریخ التراث العربی، قم، نشر مکتبه آیت الله ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت، ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر، الدر المنثور فی التفسیر باالماثور، ...
  • شافعی، محمدبن ادریس، احکام القرآن، بی جا، بی تا ...
  • شافعی، محمدبن ادریس، الرساله، بیروت، دارالکتب العربیه، ۱۴۱۴ ق ...
  • صفوی، کورش، آشنایی با معنی شناسی، تهران، پژواک کیوان، ۱۴۰۸ ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ...
  • طبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تاویل آیات القرآن، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، داراحیاء ...
  • عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، نورالثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان، ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بیروت، دار الاحیاء ...
  • فرات الکوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات کوفی، تهران، ۱۴۱۰ ...
  • مجاهد بن جبر، تفسیر مجاهد، اسلام آباد، مجمع البحوث الاسلامیه، ...
  • معرفت، محمد هادی، علوم قرآنی، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۸۵ ...
  • مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل، بی جا، بی تا ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب ...
  • نعمان، قاضی، الفرق الاسلامیه فی الشعر الاموی، مصر، دارالمعارف، بی ...
  • نوفل، احمد اسماعیل، مجاهد المفسر و التفسیر، قاهره، دار الصفوه، ...
  • واحدی نیشابوری، علی بن احمد، اسباب النزول، مکه، دارالباز للنشر ...
  • نمایش کامل مراجع