بررسی توسعه نیافتگی ایران در عصر قاجار از منظر الگوی مفهومی دولت نرم میردال

در این مقاله، با کاربرد روش توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اسنادی، تلاش بر این است تا توسعه نیافتگی ایران در عصر قاجار با توجه به نقش سیاست و ویژگی های دولت از دیدگاه میردال مورد تامل قرار گیرد و به این سوال اساسی پاسخ داده شود که توسعه نیافتگی ایران در دوران قاجار، چگونه با توجه به نقش و مختصات دولت نرم از دیدگاه میردال قابل تبیین است؟ یافته ها حاکی از این است که جامعه ایران در عصر قاجار که مصادف با توسعه صنعتی در غرب بود، در حال مواجهه فزاینده با خارج و تحولات مذکور بوده و در عین حال در درون نیز، مشکلات فراوانی داشته است که از مهم ترین آنها می توان به سلطنت دلبخواهی شاهان، نقص وضع واجرای قانون در کشور، عدم اطاعت گروه های قدرتمند جامعه از جمله خاندان قاجار، اشراف زمیندار، خوانین و روسای قبایل و طبقه بازرگان از قوانین و مقررات موجود و نیز فساد دیوانسالاری فراگیر اشاره کرد که نشان دهنده وجود شاخص های دولت نرم میردال در ساختار سیاسی ایران است و این امر باعث شد تا دولت در دوران قاجار ، توانایی وضع قانون، کنترل اوضاع داخلی و به تمکین واداشتن گروه های مختلف برای اجرای قوانین و مقررات دولتی و نیز اقدام جدی در جهت برکندن ریشه ای فساد در سطوح مختلف را نداشته باشد و لذا موانع زیادی بر سر راه توسعه و اجرای برنامه های مدرنیزاسیون در این دوران ایجاد گردد.