جایگاه خوارزم در جغرافیای اقتصادی جهان اسلام

سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 181

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSEH-1-1_004

تاریخ نمایه سازی: 3 دی 1400

چکیده مقاله:

منطقه خوارزم واقع در شمالی ترین نقطه ماوراء النهر، در قرون نخست اسلامی ، از نقاط تاثیرگذار در تاریخ منطقه مذکور به شمار می رود. خوارزم محل تجمع کاروان های تجاری بوده که از نواحی اغز، خزر، و به ویژه روس می آمدند و تجار خوارزمی نیز متقابلا در نقاط دیگر دنیا به فعالیت های بازرگانی می پرداختند. تجارت این ناحیه ازطریق آرال با روسیه و از آن طریق با کشورهای اروپایی جریان داشت. ویژگی خاص جغرافیایی و جمعیت تجارت پیشه خوارزم ادوار پرشکوه اقتصادی و بازرگانی را برای آن رقم زده است. خوارزم در گذر از دوران باستان به دوران اسلامی نیز این نقش خود را حفظ کرد و بازرگانی و تجارت مناطق ماوراءالنهر و خراسان در کف اختیار تجار خوارزمی بود؛ اعتبار آنان به حدی بود که در نقاط گوناگون ماوراءالنهر، خراسان، هندوستان، بلغار، و سواحل ولگا دارای تجارت خانه و انبارهای بزرگ کالا بودند. خوارزم به لحاظ سیاسی دارای نوعی نظام فرمان روایی مستقل ، که در عصر باستان ریشه داشت، بود و خاندان آل  افریغ منشا شکل گیری نظام خوارزمشاهی در آن ناحیه بود. با ورود خوارزم به دوران اسلامی، حکام باستانی آن دست نشانده عمال خلیفه اسلامی شدند و نوعی نظام دوقطبی بر ساختار سیاسی خوارزم حاکم شد. خوارزم در دوره فرمان روایی حکومت های مستقل محلی ایرانی در ماوراءالنهر به شکلی موثر در مناسبات قدرت گیری میان این سلسله ها نقش داشت. در این مقاله با نگاهی به اوضاع اقتصادی و سیاسی خوارزم به بررسی الگوی توسعه خوارزم در این دو زمینه پرداخته شده است.

نویسندگان

کوروش صالحی

استادیار گروه تاریخ، دانشگاه سیستان و بلوچستان

محرم قلی زاده

کارشناس ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعابن الندیم، محمد بن اسحاق (۱۳۸۱). الفهرست، ترجمه محمدرضا تجدد، تهران: اساطیر ...
  • ابن حوقل (۱۳۴۵). صوره الارض، ترجمه جعفر شعار، تهران: بنیاد فرهنگ ...
  • ابن رسته (۱۳۸۰). الاعلاق النفیسه، ترجمه و تعلیق حسین قره چانلو، ...
  • ابن فضلان، محمد (۱۳۴۵). سفرنامه ابن فضلان، ترجمه ابوالفضل طباطبائی، تهران: بنیاد ...
  • اصطخری، ابواسحاق ابراهیم (۱۳۷۳). مسالک و الممالک، ترجمه محمد بن اسعد بن ...
  • بارتولد، واسیلی ولادیمیرویج (۱۳۵۲). ترکستان نامه، ت‍رک‍س‍ت‍ان در ع‍ه‍د ...
  • بارتولد، واسیلی ولادیمیرویچ (۱۳۵۱). خاورشناسی در روسیه و اروپا، ترجمه ...
  • باسورث، کلیفورد ادموند (۱۳۸۱). تاریخ غزنویان، ترجمه حسن انوشه، ج ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی (۱۳۴۶). فتوح البلدان، ترجمه آذرتاش آذرنوش، تهران: ...
  • بلعمی (۱۳۷۳). تاریخ نامه طبری، تصحیح محمد روشن، ج ۲، ...
  • بیات، عزیزالله (۱۳۶۳). از عرب تا دیالمه، تهران: گنجینه ...
  • بیرونی، ابوریحان (۱۳۷۷). آثار الباقیه، ترجمه اکبر داناسرشت، تهران: امیرکبیر ...
  • بیهقی، ابوالفضل (۱۳۷۵). تاریخ بیهقی، تصحیح علی اکبر فیاض، مشهد: ...
  • جوزجانی، منهاج سراج (بی تا). طبقات ناصری، ج ۱، کابل: ...
  • حدودالعالم من المشرق الی المغرب (۱۳۵۲ ق). تصحیح جلال الدین تهرانی، ...
  • رودگر، قنبرعلی (۱۳۷۶). از بین النهرین تا ماوراءالنهر، پژوهشی در ...
  • زیدان، جرجی (۱۳۸۴). تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهرکلام، تهران: ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۳۵۳). تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج ...
  • فرای، ریچارد (۱۳۷۵). عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه مسعود رجب ...
  • فرای، ریچارد (۱۳۸۲). تاریخ باستانی ایران، ترجمه مسعود رجب نیا، ...
  • فرای، ریچارد (۱۳۷۹). تاریخ ایران کمبریج، از فروپاشی دولت ساسانیان ...
  • گردیزی، عبدالحی بن ضحاک (۱۳۴۷). زین الاخبار، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: ...
  • مجمل التواریخ و القصص (۱۳۷۸). تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران: ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (۱۳۶۵). التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم ...
  • مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (۱۳۸۵). احسن التقاسیم، ترجمه علینقی منزوی، ...
  • نرشخی، ابوبکر محمد بن جعفر (۱۳۵۱). تاریخ بخارا، ترجمه ابونصر محمد بن ...
  • یعقوبی، احمد بن واضح (۱۳۷۸). تاریخ یعقوبی، ترجمه محمدابراهیم آیتی، ج ...
  • یعقوبی، احمد بن واضح (۱۳۸۱). البلدان، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران: علمی ...
  • نمایش کامل مراجع