بررسی اثر جاسمونیک اسید بر ترکیبات ترپنوئیدی در گیاه شاهدانه

(Cannabis sativa L.) در مرحله ی رویشی فاطمه سالاری۱ * و حکیمه منصوری۱ ۱ گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان چکیده: در این مطالعه ما به بررسی اثر جاسمونیک اسید بر ترکیبات ترپنوئیدی مشتق شده از مسیر پلاستیدی سنتز ترپنوئید ها در گیاه شاهدانه با نام علمی Cannabis sativa L. که در مرحله رویشی بررسی گردید، پرداختیم. غلظت های ۱، ۵، ۱۰ و ۱۰۰ میکرومولار جاسمونیک اسید برای تیمار دهی گیاهان استفاده شد. تیمار های جاسمونیک اسید منجر به افزایش محتوی کلروفیل a و کلروفیل کل در مقایسه با گیاهان کنترل شد. اما محتوی کلروفیل b فقط در تیمار ۵ میکرومولار افزایش یافت. همچنین محتوی کاروتنوئید ها در همه ی تیمار ها نسبت به گیاهان کنترل افزایش یافت و بین تیمار های مختلف تفاوت معنی داری مشاهده نشد. مقدار α-توکوفرول هم تحت تاثیر تیمار های ۱۰ و ۱۰۰ میکرومولار افزایش یافت. تیمار های ۱و ۵ میکرومولار جاسمونیک اسید باعث افزایش سطح تتراهیدروکانابینول (Δ۹- Tetrahydrocannabinol) (مهمترین ترکیب دارویی این گیاه) شد که این افزایش سطح در تیمار ۵ میکرومولار موثرتر از تیمار ۱ میکرومولار بود. سطح کانابیدیول Cannabidiol در همه گیاهان تیمار شده کاهش یافت. نسبت THC/CBD در گیاهان شاهد حدود ۰.۴ بود که این نسبت در تیمارهای ۱ و ۵ میکرومولار افزایش یافت و به حدود ۱۴.۵۸ و ۱۵ رسید. نتایج نشان می دهد که جاسمونیک اسید انباشت ترپنوئد های اولیه و ثانویه را در کلروپلاست تحریک می کند.