اثرغلظتهای اسید جیبرلیک و وزن بنه مادری بر فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان متابولیت های ثانویه زعفران(Crocus sativus L.)

به منظور بررسی تاثیر غلظت های هورمون پاشی با اسید جیبرلیک و وزن بنه مادری بر برخی صفات بیوشیمیایی و مواد موثره زعفران،آزمایشی در سال ۹۶-۱۳۹۵ به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی بیرجند اجرا گردید. تیمار های آزمایش شامل دو سطح اسید جیبرلیک (صفر و ۲۰ پی پی ام) و سه سطح وزن بنه (۴-۱/۰، ۸-۴/۱ و ۱۲-۸/۱ گرم) با سه تکرار بودند. صفات مورد بررسی شامل: میزان آنتوسیانین گلبرگ و کلاله، فعالیت آنتی اکسیدانی، فنول، کروسین، پیکروکروسین و سافرانال کلاله زعفران بودند. نتایج بیانگراثر معنی دار تیمار های مورد بررسی، بر فعالیت آنتی اکسیدانی کلاله و گلبرگ و مواد موثره زعفران بود. بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی (۳۹/۵ درصد) در تیمار مصرف اسید جیبرلیک بدست آمد، اما وزن بنه تاثیری بر فعالیت آنتی اکسیدانی نداشت. همچنین بیشترین میزان آنتوسیانین کلاله و گلبرگ (به ترتیب۳۱/۱ و ۹۶/۰میلی گرم بر صد گرم وزن خشک) از تیمار بنه های با وزن ۱۲-۸/۱گرم و کمترین ( به ترتیب ۱/۰۳۹ و ۶۷۹ / ۰میلی گرم بر صد گرم وزن خشک) از بنه-های با وزن ۴-۰/۱ گرم بدست آمد، هر چند تیمار اسید جیبرلیک تاثیری بر میزان آنتوسیانین گلبرگ نداشت. میزان فنول با مصرف اسید جیبرلیک افزایش داشت، بطوریکه بیشترین میزان فنل (۰/۶۲۷میلی گرم در صد گرم وزن خشک) از بنه های با وزن ۱۲-۱/۸گرم و کمترین آن از بنه های با وزن ۴-۱/۰حاصل شد. نتایج مواد موثره زعفران نیز نشان داد که بالاترین مقدار سافرانال (۵۶/۳۲ درصد) و پیکروسین (۵۸/۱۹ درصد) در تیمار مصرف اسید جیبرلیک مشاهده شد. همچنین اثر بر همکنش اسید جیبرلیک و وزن بنه بر میزان کروسین زعفران معنی دار گردید. بیشترین میزان کروسین (۱۵۲/۶درصد) از بر همکنش تیمار وزن بنه ۱۲-۸/۱ گرم و مصرف اسید-جیبرلیک بدست آمد. نتایج این تحقیق بیانگر اثرات سودمند کاربرد اسید جیبرلیک و بنه های بزرگتر بر بهبود صفات بیوشیمیایی و مواد موثره زعفران بود.