درون گرایی و بازتاب اصل محرمیت در معماری ایرانی - اسلامی نمونه پژوهش میدانی: خانه های تاریخی بیرجند

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 309

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FARKH-9-2_006

تاریخ نمایه سازی: 17 دی 1400

چکیده مقاله:

درونگرایی و محرمیت دو اصل اساسی و بنیادی در معماری ایرانی -  اسلامی است که تاثیر بسزایی در شکل گیری سازمان فضایی شهرها و عناصر کالبدی بناهای سنتی ایران داشته است. هرچند عامل اقلیم در انتخاب و گزینش اصل درون گرایی در شهرسازی ایران قبل از اسلام موثر بوده است، لیکن در دوره ی اسلامی بر پایه ی مبانی و ارزش های اعتقادی و جهان بینی اسلامی علاوه بر الگوی درون گرایی، اصل محرمیت نیز از دو منظر کالبدی و معنایی بهعنوان یکی از معیارهای اصلی طراحی شهرها و بناها مورد توجه معماران قرار گرفت. از جمله فضاهایی که بازتاب دو اصل فوق الذکر به روشنی در فضاهای کالبدی آن قابل مشاهده است، خانه ها هستند. نداشتن ارتباط بصری مستقیم داخل خانه با فضاهای شهری و تقدس بخشیدن و حفظ حریم خانواده و فراهم کردن فضا و قلمرو محرم در عناصر فضایی از ویژگی ها و شاخصه های خانه های دوران اسلامی ایران است. نگارندگان در پژوهش حاضر با هدف بازشناسی و بازنمایی دو اصل درون گرایی و محرمیت در عناصر کالبدی - فضایی خانه های تاریخی بیرجند سعی در تبیین آن با روش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات مشاهده و بررسی میدانی خواهند داشت. نتایج پژوهش بیانگر آن است که در طراحی و ساخت خانه های تاریخی بیرجند معماران از دو اصل درون گرایی و محرمیت در ساماندهی فضایی عناصر کالبدی بهره گرفته اند که بازتاب آن  را می توان درساخت بنا با نقشه و الگوی درون گرایی و تامین لایه های محرمیت سهگانه عمومی، خصوصی و نیمه خصوصی مشاهده کرد.

نویسندگان

حسن هاشمی زرج آباد

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه بیرجند

عابد تقوی

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه مازندران

ذبیح الله مسعودی

کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه بیرجند

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسماعیلی مقدم، مهرنوش (۱۳۹۲). "بررسی حضور نور طبیعی و محرمیت ...
  • امینی، ندا؛ نوروزیان، هیربد (۱۳۹۳). "خلوت و محرمیت شناخت تفاوت ...
  • باقری، اشرف السادات (۱۳۹۳). "تحلیل و بررسی درونگرایی در شهرهای ...
  • بمانیان، محمدرضا؛ رستمی غلامی، نسیم؛ رحمت پناه، جنت (۱۳۸۹). "عناصر ...
  • بهنیا، محمدرضا (۱۳۸۱). بیرجند، نگین کویر. تهران: دانشگاه تهران. ...
  • خزایی، مجید، و دیگران (۱۳۹۲). "معماری زنبور عسل از دیدگاه ...
  • کاتب، فاطمه (۱۳۹۱). معماری خانه های تاریخی. تهران: وزارت فرهنگ ...
  • سلسله مراتب فضایی و حرمت و محرمیت در خانه سازی جهان اسلام [مقاله کنفرانسی]
  • گرابار، الگ (۱۳۸۴). "هنر، معماری در قرآن". ترجمه حسن رضایی. ...
  • گزارش ثبت آثار تاریخی بیرجند (۱۳۸۳). آرشیو پایگاه میراث فرهنگی ...
  • معماریان، غلامحسین (۱۳۸۷). آشنایی با معماری مسکونی ایرانی، گونه شناسی ...
  • معماریان، غلامحسین (۱۳۸۸). معماری ایرانی. تهران: دانشگاه علم و صنعت ...
  • مهدوی نژاد، محمدجواد؛ منصورپور، مجید؛ قیدرلو، کمیل (۱۳۹۲). "محرمیت در ...
  • ناری قمی، مسعود (۱۳۸۹). "مطالعه ای معناشناختی در باب مفهوم ...
  • نقی زاده، محمد (۱۳۷۹). "صفات شهر اسلامی از دیدگاه قرآن". ...
  • نقی زاده، محمد (۱۳۷۹). "صفات شهر اسلامی از نگاه قرآن ...
  • لایه های محرمیت در خانه های سنتی ایران، نماد الگوی دینی در زندگی خانواده [مقاله کنفرانسی]
  • هاشمی، ملیحه؛ میرغلامی، مرتضی (۱۳۹۲). "بازتاب جنسیت در فضاهای شهری ...
  • Mortada ,H. (۲۰۰۳). Traditional Islamic Principles Of Built Enviroment. New ...
  • نمایش کامل مراجع