زمین شناسی و تعیین سن U-Pb توده های نفوذی کانسار مس سونگون

معدن مس پورفیری سونگون در شمال غرب ایران قرار دارد. رخنمون های سنگی در محدوده کانسار و نواحی مجاور شامل: سنگ های کربناته دگرگون شده و اسکارنی کرتاسه و نهشته های آتشفشانی ائوسن هستند که توسط توده نفوذی پورفیری سونگون قطع شده است. این توده نیز توسط دایک های تاخیری نخستین (Late mineralization) و تاخیری بعدی (Post mineralization) قطع می شود. توده پورفیری سونگون در حدود ۲۱ میلیون سال قبل و دایک های تاخیری نخستین و بعدی به ترتیب در ۷۸/۱۹ و ۵۱/۱۹ میلیون سال قبل جایگزین شده اند. بر اساس دماسنجی تیتانیوم در بلورهای زیرکن، دمای تبلور برای توده سونگون پورفیری حدود ۶۵۰ درجه سانتیگراد و برای دایک های تاخیری حدود ۷۰۰ درجه سانتیگراد است. بر اساس ویژگی های عناصر نادر در بلورهای زیرکن، توده سونگون پورفیری از یک ماگمای با فوگاسیته اکسیژن بالا و بارور ایجاد شده است. با توجه به داده های سنی به دست آمده، کانی زایی پورفیری در کمربند ارسباران در میوسن ابتدایی و در یک محیط پس از برخوردی (Post collision) و حدود ۱۰ میلیون سال قبل از کانی سازی پورفیری در کمربند کرمان انجام شده است.