استفاده از شواهد صحرایی، میکروسکوپی و ژئوشیمیایی در تعیین منشا آنکلاوهای ماگمایی مجموعه پلوتونیک جبال بارز (شرق و شمال شرق جیرفت)

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 81

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJPU-6-22_010

تاریخ نمایه سازی: 19 دی 1400

چکیده مقاله:

مجموعه پلوتونیک جبال بارز متشکل از چندین توده نفوذی گرانیتوئیدی است که در شرق و شمال شرق جیرفت در جنوب استان کرمان واقع شده اند. ترکیب سنگ شناسی این مجموعه شامل: گرانودیوریت، کوارتزدیوریت، گرانیت و سینوگرانیت است. اما سنگ نفوذی غالب در این منطقه، گرانودیوریت است. این مجموعه گرانیتوئیدی، آنکلاوهای ماگمایی کروی و بیضوی با ترکیب مونزودیوریت، مونزودیوریت کوارتزدار و دیوریت کوارتزدار دارد. قطر این آنکلاوها از حدود چند میلی متر تا ۳۰ سانتی متر متغیر است. اندازه کانی های تشکیل دهنده آنکلاوها در قشر خارجی، ریزتر از مرکز آنکلاو است. دانه ریز بودن قشر خارجی آنکلاوها نشانه سرد شدن سریع مذاب سازنده آن در هنگام ورود به داخل ماگمای گرانیتوئیدی میزبان است. حضور آنکلاوهای ماگمایی به همراه شواهدی از حضور بافت های غیر تعادلی نظیر: فنوکریست فلدسپار با بافت های پویی کیلیتیک و آنتی پرتیت، خوردگی، تحلیل رفتگی و دگرسانی پلاژیوکلازها، حضور لخته های مافیک، آپاتیت های سوزنی، تیغه های پلاژیوکلاز کوچک درون پلاژیوکلازهای بزرگ تر و مرز مضرس و کنگره های زایده دار آنکلاو، همگی آمیختگی ماگمایی را تایید می کنند. همچنین، پلاژیوکلازها زونینگ عادی و در برخی از موارد زونینگ نوسانی نشان می دهند که موید آمیختگی ماگمایی است. آنکلاوها و سنگ های میزبان آنها از لحاظ ژئوشیمیایی نیز با یکدیگر تفاوت های در خور توجهی نشان می دهند. به این صورت که آنکلاوها غنی از سدیم بوده و گرانودیوریت های میزبان از پتاسیم غنی هستند. علاوه بر این، آنکلاوها نسبت به گرانودیوریت های میزبان، از عناصر LILE و LREE تهی بوده و از عناصر HREE و Ti غنی هستند. بنابراین، به نظر می رسد این دو گروه سنگی شاید از دو ماگمای مختلف منشا گرفته و در اثر فرآیند آمیختگی و اختلاط ماگمایی در کنار یکدیگر قرار گرفته باشند.

نویسندگان

جمال رسولی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

منصور قربانی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

وحید احدنژاد

گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران ۱۹۳۹۵-۴۶۹۷، ایران