مجموعه های کاربرد مختلط؛ راهی برای احیای بافت های تاریخی (نمونه موردی محله جویباره اصفهان)

مجموعه کاربردمختلط مجموعه ای است که ویژگی های آن چنین عنوان شده: در برگیری سه و یا بیش از سه کاربری قابل توجه و درآمدزا مانند خرده فروشی، سرگرمی و تفریح، اداری، هتل، مسکونی، فرهنگی. این عملکردها به طور متقابل همدیگر را پشتیبانی و تقویت می کنند؛ درعین حال هر کاربری در ذات خود می بایست به قدر کافی و قابل توجه جذب کننده باشد. از مجموعه های کاربرد مختلط در دنیا برای احیای بافت های قدیمی استفاده می شود. محله های قدیمی و فرسوده در ایران کم نیست؛ ازاین رو به نظر می رسد با طراحی مجموعه های کاربرد مختلط بتوان برای احیای بافت های فرسوده و قدیمی قدمی برداشت. جویباره یکی از محلات قدیمی اصفهان است که در قلب بافت قدیم و در محدوده شرقی میدان عتیق واقع شده و به عنوان بافتی فرسوده روبه زوال است. تنوع مذهبی در این بافت موج می زند؛ اما یهودیانی که ساکنان اصلی این بافت فرسوده بودند در طی سالیان گوشه نشین شده اند، بسیاری از افراد باقی مانده، به دست فروشی در این مناطق روی آورده اند که چهره نامناسبی به این بافت بخشیده است. ترکیب اجتماعی جویباره نیز دیگر شکل متعارف زندگی شهری را ندارد و به علت کوچ ساکنان بومی محله و ارزان بودن نرخ اجاره، مردم ساکن در بافت از الگوی زندگی نامناسبی برخوردار هستند. اکثر بناها به محلی برای تجمع معتادان شده است. بیشتر ساکنان این بناها از شرایط اقتصادی خوبی برخوردار نیستند و برای گذران زندگی از روستاها و شهرهای هم جوار اصفهان جداشده و در این محله ساکن شده اند. دست فروشی شغل غالب ساکنان این محله است. با توجه به موارد ذکرشده می توان با طراحی مجموعه کاربرد مختلط و کاربری های شبانه روزی بر امنیت بافت افزود و با اسکان کسبه خرده پا و در نظر گرفتن غرفه هایی برای فروش کالای آنها سیمای بافت را بهبود بخشید.