انتخاب مدل رفتاری مناسب جهت تخمین میدان تنش و کرنش در توده خاک حاصل از حفاری تونل های شهری

در بیشتر موارد رفتار توده خاک ارتجاعی خطی- خمیری کامل مطابق با معیار گسیختگی موهر- کولمب منظور می شود، اما این مدل در ارزیابی میدان تغییر مکان ها از قابلیت کافی برخوردار نبوده و عموما نشست سطحی تر و وسیع تری نسبت به مقدار بدست آمده از رفتارنگاری نشان می دهد. بنابراین استفاده از مدل های رفتاری تعدیل شده برای طراحی سازه های زیر زمینی ضروری است. در این مقاله مدلسازی مراحل حفاری و ساخت قسمت فوقانی تونل مترو خط ۳ تهران در بخش زیر زمینی با استفاده از سه مدل رفتاری موهر کولمب، سخت شونده و خاک نرم برای انتخاب مدل رفتاری مناسب جهت تخمین میدان تنش و کرنش مورد بحث قرار می گیرد. اندرکنش کامل سازه نگهدارنده تونل و توده خاک پیرامون با استفاده از کد محاسباتی المان محدود Plaxis۸.۵ مدلسازی شده و میدان تنش تغییر شکل در توده خاک، همگرایی دیواره تونل و نشست سطح زمین با مقادیر حاصل از اندازه گیریها مقایسه شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که مدل غیر خطی خاک نرم و مدل موهر کولمب متغیر با عمق، نشستهای نزدیک به واقعیتی را نشان می دهد.