بررسی نقش کاربری زمین در کاهش آسیب پذیری در برابر زمین لرزه (نمونه مورد بررسی: محله های مجد شمالی و جنوبی شهر مشهد)

وقوع مخاطرات طبیعی، از جمله زمین لرزه ، باعث خسارتهای زیادی به زیر ساختارهای کالبدی و فیزیکی در مناطق زلزله زده میشود؛ بنابراین ضرورت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر این پدیده، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کالبدی، برنامه ریزی شهری و طراحی شهری محسوب میگردد. در این راستا اولین گام، شناسایی میزان آسیب پذیری اجزا و عناصر شهری و تحلیل و ارزیابی آن میباشد تا بتوان بافتها و مناطق آسیب پذیر را شناسایی کرد و به ارائه راهکارهای علمی و عملی در ارتباط با کاهش اثرات زلزله پرداخت. همچنین ارزیابی نقش کاربری زمین در کاهش میزان آسیب پذیری شهرها در برابر این مخاطرات از ابعاد مختلف، به عنوان یکی از عوامل تعیینکننده میزان خطر میتواند به کاهش خسارات کالبدی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از وقوع چنین حوادثی منجر شود.هدف این مقاله بررسی و تحلیل نقش کاربری زمین در کاهش آسیب پذیری در برابر زمین لرزه در محلات مجد شمالی و جنوبی، واقع در بافت میانی مشهد است. روش تحقیق به شیوه توصیفی- تحلیلی میباشد و تدوین معیارهای آسیب پذیری با استفاده از مطالعات کتابخانه ای صورت پذیرفت. داده های موردنیاز از آمار نامه مشهد و بلوک آماری جی ای اس ۱۳۸۵ و ۱۳۹۵ و برای تولید نقشه های تحلیلی از نرم افزار GISاستفاده گردید. نتایج حاصله نشان میدهد که میزان آسیب پذیری در محله مجد جنوبی بیشتر از محله مجد شمالی میباشد که نیازمند برنامه ریزی دقیق کاربری زمین برای جلوگیری از تلفات جانی و خسارات مالی در هنگام بروز زمین لرزه میباشد. در نهایت با ارزیابی آسیب پذیری کالبدی و تعیین پهنه های آسیب پذیر، موثرترین راهبردهای نیل به ارتقاء کیفیت ایمنی محیط کالبدی در برابر زمین لرزه در این محلات پیشنهاد میشود.