برآورد نیاز آبی و ضریب گیاهی برنج رقم های کوهسار و هاشمی در سامانه های مختلف کشت

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات مدیریت آبیاری بر روی مقدار آب مورد نیاز مزرعه برنج و ضریب گیاهی در کشت اول دو رقم هاشمی و کوهسار در شرایط مزرعه در شهرستان محمودآباد در استان مازندران بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در دو سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ و ۹۷-۱۳۹۶ انجام­شد. مقدار آب مورد نیاز مزرعه (از نشاءکاری تا برداشت) و ضریب گیاهی این دو رقم در دو سامانه کشت سنتی غرقابی و مدیریت کشت فشرده برنج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در کشت نخست، مقدار میانگین دوساله آب مورد نیاز مزرعه برای رقم های کوهسار و هاشمی در سامانه­ی مدیریت کشت فشرده­ی برنج به ترتیب ۵۳۴ و ۵۵۶ و برای سامانه­ی سنتی غرقابی ۶۲۳ و ۶۳۲ میلی­متر بود. مقدار آب مورد نیاز مزرعه در کشت سنتی غرقابی نیز به میزان ۱۳/۱% در سامانه­ی مدیریت کشت فشرده­ی برنج کاهش یافت. مقادیر ضریب گیاهی بر پایه­ی تبخیر- تعرق مرجع از روش تشتک تبخیر برای فازهای سه گانه­ی رویشی، زایشی و رسیدن، برای سامانه­ی سنتی غرقاب در کشت اول برای رقم کوهسار به ترتیب از راست به چپ برابر با (۱/۱۴-۱/۱۲۹ -۰/۹۲) و هاشمی (۱/۱۸-۱/۳۲-۰/۹۲) به دست آمد. طبق نتایج به دست آمده می توان دریافت که به کارگیری سامانه­ی کشت فشرده­ی برنج باعث صرفه جویی قابل ملاحظه ای در مصرف آب شالیزار می‎شود. لذا با توجه به کمبود آب در کشور، می توان از این روش به عنوان یکی از راهکارهای سازگاری با کم­آبی در مناطق برنج خیز بهره برد.