بررسی تغییرات ماهانه نیترات در آب زیرزمینی دشت شهرکرد و پهنه بندی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

آلودگی منابع آب زیرزمینی به نیترات در حال حاضر یکی از مهم ترین مسایل زیست محیطی محسوب می شود. در چند دهه اخیر، مصرف کودهای نیتروژن دار بدون توجه به تاثیر آنها بر خصوصیات خاک و محیط زیست گسترش غیر قابل انکاری داشته است. نیترات مانند سطوح کلوییدهای خاک دارای بار منفی بوده و به راحتی توسط آب باران به منابع آب سطحی و به خصوص زیرزمینی وارد می شود. در این تحقیق با هدف بررسی گسترش آلاینده نیترات توسط سیستم اطلاعات جغرافیایی، از ۱۰ چاه مورد بهره برداری در طول ۱۲ ماه سال (تیر ۱۳۸۶ تا خرداد۱۳۸۷) ۱۲۰ نمونه برداری به صورت ماهانه انجام شده و غلظت نیترات نمونه ها اندازه گیری و در کل دشت پهنه بندی و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که بخش های میانی دشت در مقایسه با شمال و جنوب، از غلظت نیترات پایین تری برخوردارند و تغییرات کمتری را در طول فصول مختلف سال را می توان مشاهده کرد. فصل تابستان بیشترین غلظت نیترات را به دلیل برداشت زیاد و برگشت آن و فعالیت های کشاورزی دارد. در پاییز و زمستان، مجموع غلظت نیترات رو به کاهش می رود و بجز آبان و اسفندماه که میانگین حدود ۲۴ میلی گرم در لیتر دارد، میانگین بقیه موارد بین ۲۱ تا ۲۳ میلی گرم در لیتر متغیر است. بیشترین غلظت نیترات در بخش هایی از جنوب دشت است که در دو ماه از حد استاندارد ۵۰ میلی گرم در لیتر نیز بیشتر است. نتایج همچنین حلالیت بالای نیترات و در ادامه شسته شدن آن در اثر آبیاری و نیز نقش فعالیت های کشاورزی در عدم تامین سلامت آب را نشان می دهد.