پندارشکنی قرآن کریم با محوریت واژه «علم» در سطوح متن

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 194

فایل این مقاله در 35 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TQH-18-3_007

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1400

چکیده مقاله:

پندارشکنی و تصحیح اندیشه انسان ها یکی از مهم ترین ماموریت های کتب آسمانی است. قرآن کریم به عنوان جامع و کامل ترین متن وحیانی نسبت به بسیاری از اندیشه ها و توهمات غلط بشری انتقاد داشته، در سطوح متن وحیانی خود سعی در گسست خیالات موهومی دارد که برخلاف حقایق جهان هستی در ذهن ها شکل گرفته و عامل شقاوت انسان ها گردیده است. این واژه ها و ساختارها و جملات در عین تنوع هرکدام ماموریت و وظیفه ای خاص برای اصلاح اندیشه ها به عهده دارند. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی و شناخت معنا پندارشکنی آیات حاوی خانواده واژه «علم» در سطوح متن بررسی گردیده، به نتایجی دسته یافته است که مهم ترین آنها عبارت اند از: شناسایی سه سطح واژه و ساختار و جمله پندارشکن می باشد که در ۴۵% آیات حاوی آنها، آموزش مستقیم و در ۵۵% با روش اطلاع رسانی غیرمستقیم صورت گرفته که در ۷۴% این گروه از آیات، پندارشکنی با واسطه دیگران و در مابقی با واسطه پیامبر اسلام(ص) صورت گرفته است. نوع لحن و آهنگ کلام در ۶۱% موارد مقتدرانه و شدید و گویش مابقی این گروه از آیات با فراوانی ۳۹% مقتدرانه و ملایم بوده و خطاب تقریبا در ۵۰% این آیات متوجه مسلمانان بوده، رویکرد اصلی آنها پندارشکنی آموزشی می باشد و در نیمی دیگر قرآن کریم به دلیل عناد و پافشاری مشرکان و کافران در پندارهای سقیم خود برای تاثیرگذاری بیشتر و ایجاد تنبه، اکثرا با لحن شدید و بیان همراه با تهدید به دنبال گسست پندارهای ناصحیح و اصلاح آنها می باشد.

نویسندگان

محسن نیل فروش زاده

دانشجوی دکتری تخصصی الهیات و معارف اسلامی علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)

مهدی مطیع

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اهل بیت (ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

محمدرضا حاجی اسماعیلی

استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اهل بیت (ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آلوسی، محمود بن عبدالله، (۱۴۱۵ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن ...
  • ابن سلیمان، مقاتل، (۱۴۲۳ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، تحقیق: عبدالله ...
  • ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، (۱۴۲۳ق)، تاویل مشکل القرآن، تحقیق: ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، بیروت: دارالفکر ...
  • ابوالسعود، محمد بن محمد، (۱۹۸۳م). تفسیر ابی السعود (ارشاد العقل ...
  • ابوحیان، محمد بن یوسف، (۱۴۲۰ق)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: ...
  • اشکوری، محمد بن علی، (۱۳۷۳ش)، تفسیر شریف لاهیجی، تهران: دفتر ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر، (۱۴۱۸ق)، انوار التنزیل و اسرار التاویل ...
  • پیشوایی، مهدی، (۱۳۸۹ش)، «گونه های طلاق در جاهلیت و تحول ...
  • دروزه، محمد عزه، (۱۴۲۱ق)، التفسیر الحدیث: ترتیب السور حسب النزول، ...
  • رشیدرضا، محمد ، (۱۴۱۴ق)، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، ...
  • زرسازان، عاطفه، (۱۳۷۸ش)، «تعامل اسلام با نمودهای اخلاقی در جاهلیت»، ...
  • زمخشری، محمود بن عمر، (۱۴۰۷ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل ...
  • شرتونی، رشید، (۱۳۸۷ش)، مبادی العربیه، قم: انتشارات دارالعلم ...
  • شیخلی، بهجت عبدالواحد، (۱۴۲۷ق)، اعراب القرآن الکریم، بیروت: دار الفکر ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، (۱۴۱۷ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، قم: دفتر ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، (۱۳۷۲ش)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، (۱۴۱۲ق)، تفسیر جوامع الجامع، قم: حوزه ...
  • طبری، محمد بن جریر، (۱۴۱۲ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طریحی، فخر الدین بن محمد، (۱۳۷۵ش)، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی ...
  • طیب، عبدالحسین، (۱۳۶۹ش)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: اسلام ...
  • عبدالباقی، محمد فواد، (۱۳۶۴ق)، المعجم المفهرس، قاهره: دارالکتب المصریه ...
  • عسکری، حسن بن عبدالله، (۱۴۰۰ق)، الفروق فی اللغه، بیروت: دار ...
  • فخررازی، محمد بن عمر، (۱۴۲۰ق)، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، (۱۴۰۹ق)، کتاب العین، قم: نشر هجرت ...
  • کرباسی، محمد جعفر، (۱۴۲۲ق)، اعراب القرآن، بیروت: دار و مکتبه ...
  • لوبر، سباستین، ۱۳۹۹ش)، درآمدی بر معناشناسی، مترجم: جلال رحیمیان. تهران: ...
  • مغنیه، محمد جواد، (۱۴۲۴ق)، التفسیر الکاشف، قم: دار الکتاب الاسلامی ...
  • نمایش کامل مراجع