بررسی آموزه بداء در اندیشه خواجه طوسی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 147

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MAZHB-5-10_012

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1400

چکیده مقاله:

سلیمان بن جریر طبری شیعه را قائل به دو آموزه بداء و تقیه میداند و مینویسد شیعه با ترویج این آموزه ها همواره خود را پیروز نگه داشته است. معنایی که وی از بداء به شیعه نسبت میدهد مستلزم انتساب لوازمی چون جهل به خداوند است. خواجه نصیرالدین طوسی (۵۹۷۶۷۲ق) در جواب این شبهه به انکار بداء روی میآورد. خبر مورد نظر ابن جریر را خبر واحد و غیر مفید علم (در اعتقادات) و عمل (در فقه) میداند و آن را ناظر به خلافت اسماعیل پس از امام صادق(ع) میداند که مطابق آن چون امام رفتاری از اسماعیل را مشاهده کرد که از وی نمیپسندید جانشینی خود در امامت را به امام موسی کاظم(ع) سپرد. این پاسخهای خواجه در میان امامیه مخالفان و موافقانی جدی دارد. نوشتار حاضر با اتخاذ رویکرد توصیفی -انتقادی بعد از ذکر دیدگاه­های موافقان و مخالفان هر یک از پاسخ­های خواجه طوسی، تلاش می­کند آنها را داوری و سازگار کند و سرانجام نشان خواهد داد که خواجه طوسی در پاسخ های خود، معنایی از بداء را منکر شده که امامیه هرگز به آن معتقد نبوده است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

ابراهیم نوئی

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه شهید بهشتی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعابن غضائری، احمد بن حسین (۱۴۲۲ق)، الرجال لابن الغضائری، قم: ...
  • اشعری قمی، سعد بن عبدالله (۱۳۶۰ش)، المقالات و الفرق، تهران: ...
  • بحرانی، سلیمان بن عبدالله (بی تا)، انوار الهدی، نسخه خطی۱/۳۱۴۵، ...
  • بلاغی، محمدجواد (۱۴۲۸ق)، رساله البداء، در موسوعه العلامه البلاغی، قم: ...
  • جزایری، نعمت الله (۱۴۱۷ق)، نور البراهین، قم: جامعه مدرسین ...
  • خرازی، محسن (۱۴۲۰ق)، بدایه المعارف الالهیه، قم: جامعه مدرسین ...
  • داعی ادریس (۱۴۱۱ق)، زهر المعانی، تحقیق مصطفی غالب، بیروت: الموسسه ...
  • دفتری، فرهاد (۱۳۸۶ش)، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، تهران: نشر و ...
  • شرف الدین، محمدحسین (۱۹۹۶م)، اجوبه مسائل جار الله، نجف ...
  • شعرانی، ابوالحسن (۱۳۴۲ش)، (حاشیه بر) شرح الکافی (الاصول و الروضه) ...
  • شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (۱۹۹۵م)، الملل و النحل، بیروت: دار ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (۱۳۸۳ش)، شرح اصول کافی، تهران: ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۳۷۱ش)، الاعتقادات، قم: کنگره شیخ مفید ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۴۱۶ق)، التوحید، قم: جامعه مدرسین ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۳۵۹ش)، کمال الدین و تمام النعمه، ...
  • طوسی، محمد بن حسن (۱۴۱۷ق)، العده فی اصول الفقه، قم: ...
  • طوسی، محمد بن حسن (۱۳۵۶ق)، الفهرست، نجف: المکتبه المرتضویه ...
  • طوسی، محمد بن حسن (۱۳۸۷ش)، الغیبه، ترجمه مجتبی عزیزی، قم: ...
  • علم الهدی، علی بن حسین (۱۴۰۵ق)، رسائل الشریف المرتضی، قم: ...
  • غالب، مصطفی (۱۹۶۵م)، تاریخ الدعوه الاسماعیلیه، بیروت: دار الاندلس ...
  • فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله (۱۳۸۰ش)، اللوامع الالهیه، قم: دفتر ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر (۱۹۹۱م)، المحصل، قاهره: مکتبه دار ...
  • فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (۱۴۰۶ق)، الوافی، اصفهان: مکتبه ...
  • فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (۱۴۲۵ق)، انوار الحکمه، قم: ...
  • کاشانی، غلامرضا بن عبدالعظیم (بی تا)، البداء، نسخه خطی۱/۱۴۳۹، کتابخانه ...
  • کاشف الغطاء، محمدحسین (۱۳۳۰ق)، الدین و الاسلام او الدعوه الاسلامیه، ...
  • کرمانی، احمد بن عبدالله (۱۹۹۶م)، المصابیح فی اثبات الامامه، بیروت: ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ق)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • کمره ای، محمد (۱۳۷۵ش)، ترجمه و شرح اصول کافی، قم: ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ق)، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • معرفت، محمدهادی (۱۳۸۸ش)، التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه فرهنگی ...
  • مفید، محمد بن نعمان (۱۴۱۳ق الف)، اوائل المقالات، قم: الموتمر ...
  • مفید، محمد بن نعمان (۱۴۱۳ق ب)، الفصول المختاره، قم: الموتمر ...
  • میرداماد (۱۳۷۴ش)، نبراس الضیاء، قم: هجرت ...
  • نجاشی، احمد بن علی (۱۳۶۵ش)، رجال النجاشی، قم: جامعه مدرسین ...
  • نصیرالدین طوسی (۱۴۰۵ق)، تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل، بیروت: دارالاضواء ...
  • نوبختی، حسن بن موسی (۲۰۰۷م)، فرق الشیعه، بیروت: دارالاضواء ...
  • یمنی، جعفر بن منصور (۱۹۸۴م)، سرائر و اسرار النطقاء، بیروت: ...
  • نمایش کامل مراجع