انتظام بخشی مراتب تهی، برخاسته از بازخوانی اندیشه کریستوفر الکساندر

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 358

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SOFEH-31-4_002

تاریخ نمایه سازی: 3 بهمن 1400

چکیده مقاله:

یکی از مفاهیمی که در حوزه معماری از آن سخن گفته می شود، مفهوم تهی است. از میان صاحب نظران، این مفهوم توجه کریستوفر الکساندر را به خود جلب کرده است و برای بسط نظریاتش از آن بهره می برد. واکاوی بستر نظرات او نشان می دهد تهی در قالب سه مفهوم منتسب، که به طور مستقیم (مفاهیم تهی عظیم و تهی) و یا به طور غیرمستقیم و ضمنی (مفهوم تهی وارگی) بدان ها پرداخته شده است، در این بستر حضور دارد. او تعابیر متفاوتی از آن ها در ذهن دارد، اما ارتباط یا ساختار واضح و مشخصی را مابینشان برقرار نمی کند؛ درحالی که، به نظر می رسد این سه مفهوم که در آرای الکساندر به صورت جدای از هم آمده اند، اشاره به مراتب مختلف یک مفهوم دارند و می توانند به صورت یک منظومه با ساختاری مشخص درآیند و به مثابه یک حقیقت واحد ادراک شوند. در این مقاله به منظور بررسی نظرات الکساندر در خصوص انتظام بخشی به مراتب تهی، بعد از تعمق بر نظرات او، اندیشه اش از منظر جهان بینی اسلامی، به مثابه بخشی از خاستگاه اندیشه الکساندر در باب تهی و با استفاده از روش استدلال منطقی، تحلیل می شود تا نقاط مکتوم آن آشکار گردد. درنهایت، منظومه ای مرکزگرا در جهت تعیین ساختار مراتب تهی حاصل می گردد، که در آن تهی عظیم، به مثابه مرکز منظومه، باطنی ترین و نهان ترین مرتبه مفهوم است و همه چیز در جذبه حضور آن نظم می یابد. پنج مرتبه دیگر در این منظومه و به دور آن حضور دارند؛ بعیدترین و بیرونی ترین مراتب (سادگی و تهی) مربوط به مفهوم تهی است که محل حضورش در عالم جسمانیت یا همان معماری و واجد معنایی از تجلی تهی عظیم در عالم واقع است و سه مرتبه دیگر (فنا، بقا، و یقین) مربوط به تهی وارگی است که محل ظهورش در وجود معمار و واجد معنایی از تجلی تهی عظیم به صورت اختبار روحی است.

نویسندگان

نفیسه صرامی

پژوهشگر دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد،

کاظم مندگاری

استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد

هادی ندیمی

استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن عربی، محی الدین. التجلیات، ترجمه و تالیف محمدحسین دهقانی فیروزآبادی، ...
  • استیس، والتر ترنس. عرفان و فلسفه. ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران: ...
  • اعوانی، غلامرضا. «مبادی هستی شناختی و معرفت شناختی نگاه نمادین ...
  • الکساندر، کریستوفر. زبان الگو: شهرها، ترجمه رضا کربلایی نوری، تهران: ...
  • سرشت نظم (ساختارهای زنده در معماری)، گزیده جلد اول پدیده ...
  • الیاده، میرچا. مقدس و نامقدس (ماهیت دین)، ترجمه بهزاد سالکی، ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو. صوفیسم و تائوئیسم، ترجمه محمدجواد گوهری، تهران: روزنه، ...
  • بورکهارت، تیتوس. «ارزش های جاویدان هنر اسلامی»، در امیر نصری، ...
  • «روح هنر اسلامی»، در امیر نصری، مبانی هنر اسلامی، تهران: ...
  • «فضای خالی در هنر اسلامی»، در امیر نصری، مبانی هنر ...
  • «معنویت هنر اسلامی»، در امیر نصری، مبانی هنر اسلامی، تهران: ...
  • «نظری بر اصول و فلسفه هنر اسلامی»، ترجمه غلامرضا اعوانی، ...
  • صدای سکوت تهی (فضای منفی) در مسجد [مقاله کنفرانسی]
  • رحمانی، مهسا و امین نادرنژاد. «بازشناسی توانایی احساس برای خلق ...
  • رحیمیان، سعید. تجلی و ظهور در عرفان نظری، قم: دفتر ...
  • سالینگروس، نیکوس ای. یک نظریه معماری، ترجمه سعید زرین مهر ...
  • ساندرز، ویلیام. «هر چه مردم پسندتر، متحجرتر، حاصل غم انگیز ...
  • سیروس صبری، رضا و علی اکبری. «مفهوم نظم، کریستوفر الکساندر ...
  • شفائی، رضا. «رابطه موسیقایی نماز و بنای مسجد: بازشناخت معماری ...
  • شوان، فریتیوف. «درباره صورت ها در هنر»، در انشاءالله رحمتی، ...
  • طهوری، نیر. «آموختن از هایدگر: پدیدارشناسی در معماری، تاثیر فلسفه ...
  • کاپرا، فریتیوف. تائوی فیزیک، ترجمه حبیب الله دادفرما، تهران: کیهان، ...
  • ندیمی، ضحی و علی محمدی و کاظم مندگاری. « بازخوانی ...
  • نصر، سیدحسین. قلب اسلام، ترجمه سیدمحمدصادق خرازی، تهران: نشر نی، ...
  • نفیسی (ناظم الاطبا)، علی اکبر. فرهنگ نفیسی، مجلد پنجم، تهران: ...
  • Akkach, Samer. Cosmology and Architecture in Premodern Islam: An Architectural ...
  • Alexander, Christopher & Peter Eisenman. “Contrasting Concepts of Harmony in ...
  • Alexander, Christopher. The Nature of Order (An Essay on the ...
  • ________ . The Nature of Order (An Essay on the ...
  • Ball, Philip & Brian Goodwin & Ian Stewart & Brian ...
  • Bashneen, Sarah. Identification and Performance Evaluation of Christopher Alexander’s PATTERN ...
  • Passia, Yota & Panagiotis Roupas. “De-coding the Possibilities of Spatial ...
  • Salingaros, Nikos A. “Some Notes on Christopher Alexander”, Retrieved from ...
  • Seamon, David. “Christopher Alexander and a Phenomenology of Wholeness”, in ...
  • Seamon, David. “Christopher Alexander’s Theory of Wholeness as a Tetrad ...
  • ________ . “Christopher Alexander’s Theory of Wholeness”, Recent writings available ...
  • ________ . “Ways of Understanding Wholeness: Place, Christopher Alexander, and ...
  • ________ . Life Takes Place: Phenomenology, Lifeworlds, and Place Making, ...
  • نمایش کامل مراجع