ارزیابی غلظت سرمی و کبدی منگنز، مولیبدن، آهن و مس و ارتباط آنها با عناصر معدنی خون در گاوهای هلشتاین شیری

غلظت کبدی و سرمی منگنز، مولیبدن، آهن، مس و عناصر اصلی خون و ارتباط بین آنها در گاوهای هلشتاین مطالعه شد. میانگین منگنز، مولیبدن، آهن و مس کبد به ترتیب ۸/۴، ۱۴/۱، ۱۵/۰ و ۰۶/۰ میلیگرم در کیلوگرم مادهی جامد و سرم خون ۴/۱۴، ۵۵/۰، ۰۷/۰ و ۲۱/۰ نانوگرم در دسیلیتر و سدیم، پتاسیم، فسفر و کلسیم به ترتیب ۱۳۴، ۰۸/۴، ۲۱/۱ و ۹۲/۱ میلیمول در لیتر بودند. میانگین غلظت ریزمغذیها و عناصر اصلی خون در گاوهای نر و ماده به جز پتاسیم در سنین متفاوت معنیدار نبودند. بین ریزمغذیهای کبد و خون رابطه معنیدار بود که مولیبدن و آهن با بیشترین و مس با کمترین تعداد همراه بودند. بالاترین ضریب همبستگی در مولیبدن کبدآهن خون (۹۱/۰=r)، مولیبدنمس کبد (۸۵/۰=r)، مولیبدن کبدخون (۸۱/۰=r)، منگنز خونکبد (۷۶/۰=r) و مس کبدآهن خون (۷۳/۰=r) بودند. در بین عناصر اصلی، کلسیممولیبدن خون، کلسیمآهن خون، کلسیم خونمولیبدن کبد، کلسیم خونمس کبد و کلسیم خونآهن کبد مرتبط بودند. بالاترین ضریب همبستگی بین کلسیم خونآهن کبد دیده شد (۸۱/۰=r). در نهایت ریزمغذیهای خون و کبد با یکدیگر در ارتباط بودند؛ در صورتیکه چنین همبستگی در بین عناصر اصلی خون با ریزمغذیها به جز کلسیم دیده نشد. همبستگیها بیشتر در راستای مثبت و تقویت یکدیگر بودند. ارتباط بین ریزمغذیها در خون بیشتر از کبد است. در بین ریزمغذیها نقش هماهنگ کنندهی مولیبدن و آهن بیشتر از منگنز