رمزگشایی تغییرات میدان تنش با استفاده از واکاوی زمینساخت شکننده در گستره شهربابک
محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 27، شماره: 105
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 141
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GSJ-27-105_008
تاریخ نمایه سازی: 3 بهمن 1400
چکیده مقاله:
در این مقاله بخشی از گستره شهربابک، در شمال باختر استان کرمان مطالعه می شود که از دید زمین شناسی بخشی از ایران مرکزی و کمربند ارومیه- دختر است. واحدهای سنگی این حوضه در دوران میوسن تحت تاثیر تنش های فشاری با روند شمال خاوری قرار گرفته اند و دگرشکلی با گسترش چین ها وگسل ها با روند شمال باختری- جنوب خاوری مشخص می شود. هدف این مقاله رمزگشایی دگرشکلی چند مرحله ای و تاریخچه تنش دیرینه در بخشی از ایران مرکزی در گستره شهربابک است و اینکه چطور ابعاد مختلف زمین شناسی با میدان های تنش در طول زمان ارتباط پیدا می کنند. از سوی دیگر نشان داده می شود که چگونه دگرشکلی های شکننده و تحلیل تنش دیرینه می تواند در تفسیر تکامل زمین ساخت پس از برخورد سودمند باشند. رمزگشایی توالی رویدادها دگرشکلی، که ساختارهای امروزه گستره مورد مطالعه را شکل داده اند؛ با استفاده از تحلیل زمین ساخت شکننده صورت می گیرد که شامل وارون سازی تنسور تنش است و از داده های لغزش گسل به دست می آید. از این رو مطالعه آماری روی رابطه میان میدان های تنش مختلف و چین خوردگی ها صورت گرفت تا از این راه، درک بهتری از تاریخ دگرشکلی فشاری حاکم بر گستره به دست آید. بازسازی سامانه ای زمین ساخت شکننده اجازه می دهد تا یک چرخش پادساعتگرد در مسیر اصلی فشارش در طول زمان مشخص شود. به طوری که دو مسیر فشاری N۵۵E و N۸۴E از اواخر کرتاسه تا اواخر میوسن پیش از چین خوردگی ایجاد شده و فشارش همزمان با چین خوردگی N۴۰E در اواخر میوسن شکل گرفته است. پس از چین خوردگی، در پلیوسن مسیر فشارش به N۲۹E تغییر وضعیت داد و در پایان در زمان پلیستوسن مسیر فشارش به N۳E رسید. اگر چه این چرخش پادساعت گرد مسیر تنش فشاری، در طول زمان پیشرونده بوده است؛ تحلیل ها نشان می دهد که سه رژیم تنشی مشخص؛ پیش، همزمان و پس از چین خوردگی وجود داشته و با رویداد فشاری منطبق است. از این رو با تحلیل تنش و مشاهدات صحرایی مشخص شد که بسیاری از گسل های راستالغز راست بر نسل اول به عنوان گسل های معکوس با روند شمال باختر- جنوب خاور در بخش جنوب باختر ایران مرکزی از ناحیه شهربابک فعال شده اند. این نتایج می تواند توسط فرضیه تغییر چرخش پادساعتگرد در مسیر صفحه عربی با توجه به صفحه اوراسیا و چرخش بلوکی ایران مرکزی حمایت شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
لیلا عبادی
دکترا، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سید احمد علوی
استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمدرضا قاسمی
دانشیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :