تحلیل لیتوفاسیس ها و شرایط رسوب گذاری توالی آواری پالئوسن در البرز خاوری، ایران
محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 26، شماره: 101
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 241
فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GSJ-26-101_021
تاریخ نمایه سازی: 3 بهمن 1400
چکیده مقاله:
در این مقاله واحد سنگ چینه ای سازند فجن به سن پالئوسن در شمال باختر شاهرود (البرز خاوری) مورد مطالعه قرار گرفته است. ترکیب سنگی اصلی سازند مزبور در مقطع مطالعه شده کنگلومرا و ماسه سنگ و ستبرای آن برابر با ۵/۱۷۲ متر است که با همبری از نوع ناپیوستگی فرسایشی موازی، لایه های آهکی کرتاسه پایانی را می پوشاند و همبری بالایی آن با سنگ آهک زیارت به سن ائوسن تدریجی است. بخش گسترده سازند فجن در مقطع مورد مطالعه را ارتوکنگلومرای پلی میکتیک و پلی مودال با دانه های گرد شده تا نیمهگرد شده تشکیل می دهد. جنس این دانههای آواری که به طور کلی کروی تا بیضوی شکل هستند، سنگ آهک، ماسه سنگ و چرت است. سنگ رخساره های کنگلومرایی پالئوسن با دو رخساره گراولی دانهپشتیبان (با گستردگی دانه ای بیشتر) به اشکال توده ای (Gcm) و همراه با لایه بندی افقی (Gh) مشخص می شوند که در سامانه رودخانه ای بریده بریده تشکیل شده اند. این موضوع با وجود شواهدی مانند فراوانی و بافت متراکم گراول ها، فابریک ایمبریکاسیون که نشان از جریان دیرینه یک سویه دارد، نبود فسیل به دلیل ماهیت اکسیدکنندگی محیط رسوبی، وجود عدسی های ماسه سنگی دارای لایه بندی مورب ناوه ای شکل (St) و گرد تا نیمه گرد بودن بیشتر گراول های موجود که نشان از دور از منشا بودن آنها دارد، تفسیر می شود. فراوانی بار بستر بیشتر در اندازه پبل تا کابل، وجود گراول هایی در حد بولدر، نبود رسوبات گلی دشت سیلابی و تداوم جانبی زیاد لایه های کنگلومرایی، دلایلی هستند که محیط رسوبی شناسایی شده را از نوع رودخانه مئاندری متمایز می کنند. لایه های ماسه سنگی مورد بررسی با رخساره های دارای ریپل مارک (Sr) و لایه بندی مورب مسطح (Sp) تبیین شده، از نوع ساب لیتارنایت و کوارتز آرنایت هستند و در سامانه دلتایی تحت نفوذ کشند نهشته شده اند. معیارهای این تشخیص عبارتند از: وجود ساختار ریپل مارک تداخلی که نمایانگر تغییر در سوی جریان حامل ذرات آواری است، نیمه گرد شده تا گرد شده بودن دانه های ماسه که می تواند معرف جابهجایی مکرر دانه ها پس از ته نشست در محیط رسوبی باشد، جورشدگی خوب، بلوغ بافتی بالا، ناچیز بودن مقدار ماتریکس که وجه تمایز دلتای مشخص شده از انواع دیگر دلتاهاست و لایه بندی مورب درهم که آشکارترین نشانه از وجود جریان های رفت و برگشتی کشندی است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
رضا فرخنژاد
دکترا، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
بیژن اسفندیاری
استاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
احمد معتمد
استاد، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :