سخن گوی مرد شاهنامه و پیشینه ی مانوی زروانی آن
محل انتشار: دوفصلنامه کهن نامه ادب پارسی، دوره: 7، شماره: 2
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 155
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_CLASS-7-2_001
تاریخ نمایه سازی: 9 بهمن 1400
چکیده مقاله:
«سخنگویی» صفتی است که فردوسی در شاهنامه (بهجز مواردی که آن را دربارهی انسان زیادهگو بهکار میبرد) به کسانی ناشناخته میدهد و آن را با ویژگیهای نیک دیگر چون بیدارمغز، بینادل، روشندل و ... همراه میکند. تصویری که فردوسی از سخنگویمرد شاهنامه ارائه میدهد، تصویری است از انسانی ناشناخته؛ اما کامل. وجود مردی مینوگوهر و ناشناخته در ادبیات مانویزروانی پیشینه دارد. میتوان بر آن شد که بار معنایی واژهی ترکیبی سخنگوی را در معنای انسان کامل، واژهی wāxš (روح) از ریشهی vak- (سخن گفتن) میکشیده است؛ چنانکه در متنی مانوی به فارسی میانه، انسانی مینوگوهر با واژهی wāxš و بهریختی ناآشکار و روحوار نشان داده میشود که صرفا سخن او قابل شنیدن است. در متن زروانی دادستان مینوی خرد نیز شخصیت «مینوی خرد» که با «دانا» سخن میگوید و راه را بدو مینماید، مبهم و روحوار است. با توجه بدین پیشینه که از سنجش متن (M ۲/I) مانوی و متن پهلوی زروانگرای مینوی خرد و وزیدگیهای زادسپرم برمیآید، شاید بتوان مقصود از سخنگوی را در شاهنامه، متاثر از اندیشههای مانویزروانی که بسیار به هم نزدیک است، انسانی مینوگوهر و کمالیافته دانست که هیاتی ناشناخته دارد؛ اما راهنمایندهی دیگران است.
نویسندگان
حمیدرضا اردستانی رستمی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، ایران. تهران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :