توصیف و تحلیل مضمون قربانی در اشعار بیدل

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 101

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLASS-7-1_002

تاریخ نمایه سازی: 9 بهمن 1400

چکیده مقاله:

قربانی مضمون مشترک اسطوره، دین، عرفان و ادبیات است. این عمل آیینی همواره در جوامع انسانی به منظور قرب و نزدیکی خدا/ خدایان و یا جلوگیری از خشم او/ آنان صورت می­گرفته است. در برخی ایام و نزد برخی ملل، گاهی انسان­ها قربانی می­شدند و شگفت آنکه گاهی خود قربانی با رغبت به این کار تن می­داد. قربانی انسانی با آمدن ادیان الهی از میان رفت، اما این مضمون در دامن عرفان اسلامی به­گونه­ای بدیع بازتولید شد. بیدل دهلوی شاعر مسلمان هندی گرچه به عارف بودن شهرت نیافته، اما نوعی بینش عرفانی در اشعارش به چشم می­خورد. وی شکلی خاص از مضمون قربانی را در اشعارش پرورانده، اما این موضوع تاکنون در شعر و اندیشه­ی او مورد بررسی قرار نگرفته است. نویسندگان مقاله­ی حاضر در اشعار بیدل به بررسی این مساله، استخراج و طبقه­بندی شواهد و تحلیل آنها پرداخته­اند. نتایج تحقیق نشان می­دهد که بیدل، از قربانی و ملزوماتش ۵۳ بار بهره گرفته و در این میان، چشم قربانی و کیفیات خاص آن، بیشترین بسامد را در اشعار او داشته است. در حوزه­ی مضامین، بیدل سه ویژگی حیرت، اخلاص و یکرنگی، و تسلیم و رضا را در قربانی (عموما در چشم قربانی) برجسته­تر و چشمگیرتر دیده است.

نویسندگان

محمود حسن آبادی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

فاطمه ادیبان

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن مجید. ...
  • آقایی میبدی، احمد (۱۳۹۰). «فطری بودن قربانی و راز انحرافات ...
  • ابن اثیر، عزالدین (۱۳۷۰ه ش). تاریخ کامل، ترجمه­ی محمدحسین روحانی، ...
  • ابونصر سراج طوسی (۱۳۸۶). ترجمه­ی اللمع فی التصوف، تصحیح قدرت ...
  • الیاده، میرچا (۱۳۸۳). اسطوره، رویا، راز، ترجمه­ی رویا منجم، چ ...
  • اوستا (۱۳۷۱). ترجمه­ی جلیل دوستخواه، تهران: توس.. ...
  • ایمانی، محمد رسول (۱۳۸۹). «مروری بر دو دیدگاه در مورد ...
  • بیدل دهلوی، عبدالقادر (۱۳۸۱). کلیات دیوان مولانا بیدل دهلوی، تصحیح ...
  • تبریزی، شرف الدین حسین بن الفتی (۱۳۷۷). رشف الحاظ فی ...
  • دشتی رحمت­آبادی، غلامرضا (۱۳۶۵). «آیین قربانی در میان اقوام وملل ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغت نامه، چ دوم، تهران: انتشارات ...
  • دورانت، ویل و آریل دورانت (۱۳۷۳). تاریخ تمدن، چ سوم، ...
  • رادفر، ابوالقاسم و هیوا حسن پور (۱۳۹۲). «چراغ­های مرده»، کهن ...
  • سجادی، سید جعفر (۱۳۷۰). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چ ...
  • سجادی، سید ضیاءالدین (۱۳۸۸). مقدمه­ای بر مبانی عرفان و تصوف، ...
  • شایگان، داریوش (۱۳۶۲). ادیان و مکتب­های فلسفی هند، ج اول، ...
  • شیشه­گر، آرمان (۱۳۸۸). «جایگاه نذورات و پیشکش قربانی»، مجله­ی مطالعات ...
  • صنعتی، محمد حسن (۱۳۷۷). «قربانی ایران باستان (نگاهی به داستان ...
  • عبدالواحد وافی، علی (۱۳۳۹). «قربانی یا عبادت سرخ»، مجله­ی مجموعه­ی ...
  • عدلی، محمدرضا (۱۳۸۷). «مفهوم قربانی در (یجنه/یسنه) در هند و ...
  • فراهانی، حسن (۱۳۸۰). «قربانی در ادیان»، مجله­ی معرفت، ش ۵۱، ...
  • فریزر، جمیز جرج (۱۳۸۲). شاخه­ی زرین، ترجمه­ی کاظم فیروزمند، تهران: ...
  • قشیری، عبدالکریم بن هوازن (۱۳۸۳). رساله­ی قشیریه، ترجمه­ی ابوعلی حسن ...
  • کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید (۱۳۷۹). ترجمه­ی فاضل ...
  • گوهرین، سید صادق (۱۳۶۸). شرح اصطلاحات تصوف، جلد ۴، تهران: ...
  • لاجوردی، فاطمه و مینا بهاری (۱۳۸۹). «مفهوم قربانی در دیدگاه ...
  • لسان، حسین (۱۳۵۵). «قربانی از روزگار کهن تا امروز (۲)»، ...
  • مختاریان، بهار (۱۳۷۹). «میرنوروزی»، مجله­ی ایران­شناسی، سال دوازدهم، ش ۴۵، ...
  • مصطفوی، علی اصغر (۱۳۶۹). اسطوره­ی قربانی، با دستیاری آناهیتا مصطفوی، ...
  • نعمت طاووسی، مریم (۱۳۸۶). «بازجست اجزای آیین­های سیاوشی»، مجله­ی مطالعات ...
  • نوابی، مریم (۱۳۸۹). «هئومه و سومه در اندیشه­ی هندوان و ...
  • نهج البلاغه (۱۳۸۶). ترجمه­ی سید جعفر شهیدی، چ ۲۷، تهران: ...
  • هال، النور. ج. (۱۳۸۴). چین باستان، مترجم مهدی حقیقت خواه، ...
  • هنوی، ال. دبلیو (۱۳۷۸). «قربانی و جشن در منظومه­­های منوچهری»، ...
  • هینلز، جان راسل (۱۳۸۳). شناخت اساطیر ایران، مترجم باجلان فرخی، ...
  • یثربی، یحیی (۱۳۷۰). فلسفه­ی عرفان (تحلیلی از اصول و مبانی ...
  • نمایش کامل مراجع