بررسی فرایندهای واجی و تکواژهای صرفی و اشتقاقی در گویش یزدی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 334

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FYAZD-2-4_003

تاریخ نمایه سازی: 10 بهمن 1400

چکیده مقاله:

زبان یزدی از کهن­ترین زبان های مرکزی ایران به شمار می رود که هر چند در مقایسه با گویش معیار فارسی بیشتر به لحاظ ویژگی های آوایی و واژگان بومی و تاریخی متفاوت است؛ در برخی موارد از مختصات دستوری نیز برخوردار است. در این جستار به شیوه توصیفی، استشهادی و استنادی به بررسی اصلی ترین فرایندهای واجی و انواع تکواژهای تصریفی و وندهای اشتقاقی زبان یزدی پرداخته می شود. در زبان یزدی، بیشتر انواع فرایندهای واجی، شامل: همگونی، ناهمگونی، خیشوم شدگی، کشش واکه، مرکب شدگی واکه، حذف، قلب، ابدال کم و بیش به کار می رود؛                  اما فرایندهای حذف همخوان و انواع همگونی از پربسامدترین فرایندها هستند. در کاربرد انواع تکواژ تصریفی و اشتقاقی به جز تفاوت آوایی و نیز چند مورد تکواژ ویژه، بیشتر همانند فارسی معیار است. گونه منفی ساز /nɛ-/ به دو شکل /næ-/ و /nɛ-/ به کار می رود. برخی حروف اضافه عمدتا در این گویش به کار می روند؛ مانند: تو /tu/ «در؛ داخل/ گل /gæl/ «بر، به»/ وج /væǰ/ «به جای، در عوض» و ... حرف ربط خ /xo/ «که» برای تاکید.

نویسندگان

صدیقه رمضانخانی

دانشجوی دکتری پژوهش محور گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

محمود صادق زاده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابوالقاسمی، محسن (۱۳۸۷). دستور تاریخی زبان فارسی، چاپ ۷، ...
  • ارانسکی، یوسیف (۱۳۷۸). زبان های ایرانی، (ترجمه: علی اشرف ...
  • افشار، ایرج (۱۳۸۹). واژه نامه یزدی، تنظیم و آوانویسی: ...
  • باطنی، محمدرضا (۱۳۷۴). مسائل زبان شناسی نوین، چاپ ۴، ...
  • پاک نژاد، محمد و ویسی، الخاص (۱۳۹۵). «توصیف و ...
  • پورریاحی، مسعود (۱۳۷۴). شناسایی گویش های ایرانی، تهران: سازمان ...
  • پولادی، میترا (۱۳۷۹). توصیف ساختمان فعل در گویش بهدینان ...
  • ثمره، یدالله (۱۳۶۹). «تحلیلی بر رده شناسی زبان، ویژگی ...
  • حبیب زاده میبدی، لیلی (۱۳۸۰). بررسی ساخت واژه در ...
  • حق شناس، علی محمد (۱۳۷۶). آواشناسی، تهران: آگاه ...
  • خامسی هامانه، فخرالسادات (۱۳۹۲). تحلیل زبان شناختی گویش یزدی، ...
  • خانلری، پرویز (۱۳۸۲). تاریخ زبان فارسی؛ چاپ ۷، تهران: ...
  • رستم بیک، آتوسا (۱۳۸۳). «ویژگی های واجی مشترک گونه ...
  • رستم بیک تفرشی، آتوسا (۱۳۸۲). طرح ملی گویش شناسی ...
  • روبینز، آر.اچ (۱۳۹۳). تاریخ مختصر زبان شناسی، (ترجمه: علی ...
  • زارع، علی اکبر (۱۳۸۰). بررسی مقایسه ای تکیه و ...
  • صادقی، علی اشرف (۱۳۵۷). تکوین زبان فارسی، تهران: دانشگاه ...
  • فرشیدورد، خسرو (۱۳۸۸). دستور مفصل امروز، تهران: امیرکبیر ...
  • فیروزبخش، فرانک (بی تا)؛ بررسی ساختمان دستوری گویش شهر ...
  • کلباسی، ایران (۱۳۷۶). راهنمای گردآوری گویش های ایرانی، یادنامه ...
  • _______ (۱۳۵۵). زبان فارسی و زبان های محلی، تهران: پژوهشگاه ...
  • لده فوگه، پیتر (۱۳۸۷). دوره درسی آواشناسی، (ترجمه: علی ...
  • مزدا پور، کتایون (۱۳۷۴). واژه نامه گویش بهدینان شهر ...
  • مشکوه الدینی، مهدی (۱۳۸۴). دستور زبان فارسی؛ واژگان و ...
  • __________ (۱۳۸۶). توصیف و آموزش زبان فارسی، چاپ ۳، مشهد: ...
  • __________ (۱۳۸۶). دستور زبان فارسی بر پایه دستور گشتاری، ...
  • نقیب القرا، سیدعلی (۱۳۷۵). بررسی گویش یزدی، پایان نامه ...
  • نمایش کامل مراجع