چالش های احتمالی مناسبت «حکم» و «موضوع» در استنباط احکام
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 344
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FVH-14-42_006
تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1400
چکیده مقاله:
مناسبت میان حکم و موضوع به این معناست که هنگام شنیدن حکمی شرعی، مناسبتها و ملاکهایی برای شکل گرفتن چنین حکمی، به ذهن افراد تبادر می کند، به گونهای که به صورت امر ارتکازی عرفی در میآید. این مناسبتها، موجب تخصیص حکم یا تعمیم آن میشود. عرف و فهم عمومی بر مبنای تاثیر زمان و مکان در استنباط احکام شرعی و با توجه به کشف مقاصد شریعت، به برداشتهای جدید دست یافته و ظهور جدیدی را برای نصوص به ارمغان می آورد. که این ظهورات جدید، در جهت پاسخگویی به مسائل مستحدثه راهگشا خواهد بود. مناسبت های حکم و موضوع قراین لبی متصل می باشند که منشا انصراف در الفاظ می گردد. در این پژوهش، ابعاد و زوایای تناسب حکم و موضوع، از جهات تعریف و دلیل حجیت مورد تحلیل قرار میگیرد و به این پرسش پاسخ میدهد که مناسبت حکم و موضوع با چه چالشهایی روبرو بوده و راهکارهای برون رفت از آنها چیست؟ اگر چه چالشهایی از جمله تلقی یکسان انگاری مناسبت حکم و موضوع با قیاس وجود دارد ولی با تنقیح ضوابط و لوازم این قاعده و بیان تاثیر آن بر شکلگیری ظهور، میتوان از این چالشها رهایی یافت و حجیت مناسبت حکم و موضوع به عنوان یک قرینه در برداشت از ادله را به اثبات رساند.
نویسندگان
ابوالفضل علیشاهی قلعه جوقی
دانشیار گروه الهیات دانشگاه فرهنگیان (پردیس شهید بهشتی) خراسان رضوی
مهدی دهقان سیمکانی
دانش آموخته دکترای الهیات دانشگاه یاسوج
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :