شناسایی راهکارهای پیشگیری از بروز سکوت سازمانی از منظر آموزه های نهج البلاغه

سکوت سازمانی به معنای خودداری کارکنان از بیان نظرهای و مشارکت فعال و موثر در رفع مشکلات سازمان، پدیده ای مخرب و منفی در عملکرد کارکنان و کاهش بهره وری است که سازمان باید با اتخاذ راهکارها و اقدامات مناسب مانع از بروز آن شود. هدف این مقاله بیان راهکارهای مناسب برای پیشگیری از سکوت سازمانی با به کارگیری تعالیم و آموزه های نهج البلاغه است. این مقاله از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش، آمیخته است که در دو مرحله کیفی و کمی انجام گرفته است. براساس نتایج بخش کیفی، سه عامل ویژگی های نامناسب مدیریتی، باورهای منفی کارکنان نسبت به مافوق، و بروز اختلال در تعاملات سازمانی، شناسایی، و مولفه های هر یک نیز استخراج شد. سپس، نامه ۵۳ حضرت امیر (ع) در نهج البلاغه خطاب به مالک اشتر با روش تحلیل مضمون از نوع تحلیل قالب مضامین بررسی و تحلیل شد. در نتیجه، آموزه های مربوطه در قالب ۴۵ کد و ۳ مضمون اصلی استخراج شد. در مرحله کمی، به منظور شناسایی موثرترین آموزه ها و پالایش آن ها، ۴۵ آموزه به دست آمده با به کارگیری نظرات خبرگان و انجام دادن آزمون دوجمله ای به ۲۵ آموزه کاهش یافت و در نهایت، وزن هر یک از آموزه ها نیز با به کارگیری روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی بررسی و رتبه بندی شد.