تحلیل انتقادی مبانی و قواعد ضبط المصاحف در جهان اسلام (بررسی موردی: علامت سکون)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 206

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QMIU-9-16_002

تاریخ نمایه سازی: 13 بهمن 1400

چکیده مقاله:

علامت گذاری نص قرآن کریم در آغاز با نقطه گذاری حروف و کلمات شروع و موجب ایجاد چالشی جدی بر سر التزام و یا عدم التزام ضبط علامات مصاحف در میان عالمان در ادوار مختلف گردید. در این میان ضبط علامت سکون از مهم ترین چالش های مربوط به این مبحث بود. اگرچه ابوالاسود، برای حرف ساکن علامتی تعیین نکرد؛ اما نیاز به وجود این علامت در روان خوانی متن قرآن کریم موجب شد تا اندیشمندان ادوار بعد، دست به ابداع این علامت بزنند. ازاین رو علامت سکون در اعصار مختلف دارای شکل های متفاوت است. البته ضبط علامت سکون در ابتدا به صورت ساده و بدون قاعده انجام می گرفت؛ اما با مرور زمان و با به وجود آمدن شیوه های مختلف ضبط علامات در مراکز مختلف دو قطب جهان اسلام؛ یعنی مشارقه و مغاربه، برای ضبط این علامت نیز قواعدی تدوین شد. مقاله پیش رو به روش تحلیلی کتابخانه ای، ضمن بیان روند شکل گیری انواع شکل السکون در ادوار مختلف، به بررسی شیوه ضبط علامت سکون قرآن کریم در جهان اسلام پرداخته است که درنهایت با بررسی چهار گونه ضبط السکون در ادوار و اماکن مختلف روشن گردید: علامت سکون در طول تاریخ دارای شکلی ثابت نبوده است؛ دوم: این علامت در بدو ابداع دارای قاعده ای خاص نبوده و با مرور زمان، قاعده مند گردیده است؛ این قاعده مندی برحسب خوانش و علم تجوید شکل گرفته که مطابق با دیدگاه طیف تسامح گرایانه ضبط السکون صورت پذیرفته است.

نویسندگان

علیرضا سبحانی

دانشجوی دکتری رشته الهیات، گرایش علوم قرآن و حدیث، گروه معارف اسلامی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران

محمد ناصحی

استاد یار گروه معارف اسلامی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران(نویسنده مسئول)

حسین خوشدل مفرد

استاد یار گروه معارف اسلامی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ترجمه قرآن، رضایی اصفهانی، محمد علی و همکاران، نخستین ترجمه ...
  • ابن صائغ، یعیش بن علی، شرح المفصل، اداره الطباعه المنیریه-دارالصادر، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، دارالصادر، بیروت: چاپ ...
  • ابن الندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، دارالمعرفه، بیروت: ۱۴۱۷ ق ...
  • ابن هشام، عبدالله بن یوسف، اوضح المسالک الی الفیه ابن ...
  • ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، دارالکتب المصریه، القاهره: ۱۹۷۵ ...
  • ابوداود، سلیمان بن نجاح، اصول الضبط وکیفیته علی جهه الاختصار، ...
  • ابوزیتحار، احمد محمد، السبیل الی ضبط کلمات التنزیل کتاب، وزاره ...
  • ازهری، خالد بن عبدالله، شرح التصریح علی التوضیح او التصریح ...
  • اسماعیل، شعبان محمد، رسم المصحف وضبطه بین التوفیق والاصطلاحات الحدیثه، ...
  • اکرت، عبدالتواب مرسی حسن، الضبط المصحفی نشاته وتطوره، مکتبه دار ...
  • اندلسی، ابن عطیه، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، دارالکتب ...
  • بشر، کمال، دراسات فی علم اللغه، دارغریب للطباعه والنشر والتوزیع، ...
  • تنسی، محمد بن عبدالله، الطراز فی شرح ضبط الخراز، به ...
  • جرمی، ابراهیم محمد، معجم علوم القرآن، دارالقلم، دمشق: ۱۴۲۲ ق ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، به ...
  • دانی، عثمان بن سعید، المحکم فی نقط المصاحف، دارالفکر، دمشق: ...
  • ، کتاب النقط، (المقنع)، مکتبه الکلیات الازهریه، القاهره: بی تا ...
  • دول‍ت‍ی، کریم و دی‍گ‍ران ، ب‍ررس‍ی ع‍ل‍م‍ی ...
  • سجستانی، ابو بکر بن ابی داود، کتاب المصاحف، الفاروق الحدیثه ...
  • سرابی، علی، «تساهل شیوه های مختلف برای ضبط در کشورهای ...
  • سعود، عبدالحفیظ، حیاه الخلیل بن احمد الفراهیدی، به کوشش: محمد ...
  • سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، دار الکتاب العربی، ...
  • شکری، احمد خالد یوسف، علامات الضبط فی المصاحف بین الواقع ...
  • شلبی، هند، القراءات بافریقیه من الفتح الی منتصف القرن الخامس ...
  • صدر، حسن، تاسیس الشیعه لعلوم الاسلامی، انتشارات اعلمی، تهران۱۳۷۵ ش ...
  • طریحی، فخرالدین بن محمدعلی، مجمع البحرین و مطلع النیرین، کتابفروشی ...
  • العک، خالد عبدالرحمن، تاریخ توثیق نص القرآن الکریم، دارالفکر، دمشق: ...
  • علامی، ابوالفضل؛ خراسانی، علیرضا، آشنایی با ضبط المصحف، دانشکده علوم ...
  • عمر، احمد مختار؛ مکرم، عبدالعال سالم، معجم القراءات القرآنیه، اسوه، ...
  • قدوری الحمد، غانم، المیسر فی علم رسم المصحف وضبطه، معهد ...
  • ، رسم المصحف دراسه لغویه تاریخیه، دار عمار، عمان: ۱۴۲۵ ...
  • ک‍اش‍ان‍ی ، ف‍ت‍ح الله ب‍ن ش‍ک‍رالله، م‍ن‍ه‍ج ...
  • مارغنی، ابراهیم بن احمد، دلیل الحیران علی مورد الظمآن، دارالحدیث، ...
  • محیسن، محمد سالم، ارشاد الطالبین الی ضبط الکتاب المبین، مکتبه ...
  • المصحف الاوقاف به خط امین رشدی، اداره الاوقاف والشوونات الاسلامیه، ...
  • المصحف الشامل فی قراءات الائمه العشر الکواکب، دار الامام الشاطبی، ...
  • المصحف الشریف بروایه الحفص، دارالطباعه العامر ببولاق، القاهره: ۱۹۲۴ م ...
  • المصحف الشریف بروایه ورش عن نافع، مجمع ملک ...
  • مصطفی، ابراهیم و دیگران، المعجم الوسیط، دارالدعوه، استانبول: چاپ دوم، ...
  • ناصف، حنفی، حیاه اللغه العربیه، مکتبه الثقافه الدینیه، القاهره: ۱۴۲۳ ...
  • نووی، یحیی بن شرف، التبیان فی آداب حمله القرآن، موسسه ...
  • https://corpuscoranicum.dehttps://www.davidmus.dk ...
  • نمایش کامل مراجع