تاسیس نقط الاعراب توسط شیعه و نقش آن در صحت قرائت

کتابت قرآن یکی از موضوعات بنیادین علم قرائات است؛ لذا علم «رسم المصحف» جایگاه مهمی در ارتباط با حفظ اصالت و جاودانگی قرآن بر عهده دارد. از آنجا که پس از وفات پیغمبر اسلام و گسترش سرزمین های اسلامی بیم از بین رفته یا تحریف قرآن وجود داشت و از دیگر سو با توجه به اهمیت اعراب گذاری در ساختار مفهومی زبان عربی، به ویژه زمانی که اقوام غیر عرب به جامعه اسلامی پیوستند، ایده اعراب گذاری قرآن کریم مطرح شد که بنابر مشهور، ابوالاسود دوئلی انجام این کار را با اشاره امام علی بن ابی طالب بر عهده گرفت و علم نحو یعنی علم اعراب القرآن را بنا گذاشت. در نوشتار حاضر، روند تکمیلی اعراب و اعجام و نقطه گذاری قرآن کریم توسط دوئلی و شاگردانش بررسی شده است. بیان مفاهیم نقط الاعراب و نقط الاعجام و رسم الخط قرآن، ویژگی های رسم المصحف عثمانی و مراحل تطور خط عرب، زمینه های تاریخی نقطه گذاری و علل نیاز به وجود اعراب و اعجام در قرآن، شخصیت و مقام علمی و اجتماعی دوئلی از مباحث مطرح مورد بررسی در این نوشتار است.