تاثیر مقادیر مختلف آب خاک بر توسعه ریشه ذرت

چکیده عملکرد گیاه تابعی از توزیع ریشه و فعالیت آن می باشد. با توسعه ریشه در واحد حجم خاک، جذب آب و مواد غذایی تسهیل خواهد شد. از مهمترین عوامل موثر بر نحوه و میزان توسعه ریشه، مقدار و مدیریت مصرف آب می باشد. به منظور تعیین مناسب ترین مقدار آب برای دستیابی به حداکثر رشد ریشه ذرت (Zea mays L.)، این تحقیق در سال ۱۳۸۵ در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفت. مقدار آب مصرفی ۵۵، ۷۰، ۸۵، ۱۰۰ و ۱۱۰ درصد نیاز آبی بود. تیمار ۱۰۰ درصد نیاز آبی به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نمونه برداری از ریشه ها در مراحل ۹-۸ برگی، تولید ابریشم و خمیری انجام گرفت. وزن مرطوب و خشک، طول، حجم، سطح ریشه در سه مرحله مذکور اندازه گیری شد. علاوه بر این نسبت وزن ریشه به شاخه نیز محاسبه گردید. وزن، حجم، سطح و طول ریشه ها با افزایش مقدار آب کاربردی تا تیمار ۱۰۰ درصد نیاز آبی افزایش پیدا کرد. در مورد اکثر پارامترها، بین تیمارهای ۸۵، ۱۰۰ و ۱۱۰ درصد نیاز آبی و تیمار ۵۵ درصد نیاز آبی، تفاوت ها در سطح ۵ درصد معنی دار بود. با افزایش مقدار آب کاربردی، نسبت وزن ریشه به شاخه کاهش یافت. هر چه میزان آب مصرفی به آب مورد استفاده در تیمار شاهد نزدیک می شد، رشد ریشه ها افزایش، ولی باکاهش آب مصرفی، رشد ریشه ها کاهش یافت. وقتی میزان آب مصرفی بیشتر از حد نیاز آبی ذرت بود عملکرد و شاخص های مربوط به آن کاهش یافتند. به دلیل معنی دار نبودن تفاوت پارامترهای ریشه ای تیمار ۷۰ درصد با تیمار شاهد و به منظور صرفه جویی در مصرف آب استفاده از تیمار ۷۰ درصد نیاز آبی به جای مقادیر بیشترتوصیه می گردد. واژه های کلیدی: ذرت (Zea mays L.)، توسعه ریشه، نیاز آبی، تنش رطوبتی